دالتون، جان (۱۷۶۶ـ۱۸۴۴)
دالْتون، جان (۱۷۶۶ـ۱۸۴۴)(Dalton, John)
| جان دالتون John Dalton | |
|---|---|
| زادروز |
۱۷۶۶م |
| درگذشت | ۱۸۴۴م |
| ملیت | انگلیسی |
| شغل و تخصص اصلی | شیمی دان |
| آثار | نظام جدید فلسفه شیمیایی (۱۸۰۸) |
| گروه مقاله | شیمی |
| جوایز و افتخارات | عرضه قانون فشار جزیی گازها یا قانون دالتون |
شیمی‌دان انگلیسی. نظریۀ اتم‌ها را مطرح کرد و اتم‌ها را کوچک‌ترین بخش ماده می‌دانست. در ۱۸۰۵، اولین فهرست جرم‌های اتمی نسبی[۱] را در کتاب جذب گازها[۲] تهیه کرد و قانون فشار جزیی گازها[۳] یا قانون دالتون[۴] را عرضه کرد. دالتون ضمن آزمایش‌هایی که با گازها صورت داد، دریافت که گازها همواره به نسبت‌های ثابت با هم ترکیب می‌شوند و گاز دیگری را به‌وجود می‌آورند. او اظهار کرد چنانچه مواد به نسبت‌های سادۀ عددی با هم ترکیب شوند، آن‌گاه نسبت وزنی ماکروسکوپی نشان‌دهندۀ جرم‌های اتمی نسبی آن مواد است. همچنین، قانون فشارهای جزئی را مطرح کرد که بنابر آن، فشار کل مخلوطی از گازها برابر مجموع فشارهای هریک از گازهاست. دالتون در نزدیکی شهر کاکرموت[۵] کامبریا[۶] زاده شد. از آن‌جا که پیرو فرقۀ کوئیکر[۷] بود اجازۀ ورود به آکسفورد و کیمبریج نیافت. در آن زمان این دانشگاه‌ها فقط اعضای کلیسای انگلستان[۸] را می‌پذیرفتند. از این‌رو، دالتون فردی خودآموخته بود. ۵۷ سال مشاهداتش را در زمینۀ شرایط جوی یادداشت کرد و این امر توجه‌اش را به گازها معطوف کرد. از اولین دانشمندانی است که به کوررنگی[۹] توجه، و آن را ثبت کرد. خودش هم کوررنگ بود. نظریۀ اتمی خود را در کتاب نظام جدید فلسفۀ شیمیایی[۱۰] (۱۸۰۸) شرح داد. او مبتکر نمادهای شیمیایی بود، ولی نظام نمادین یونس برزلیوس[۱۱]، سوئدی، بلافاصله جای آن را گرفت.