دانیلی، جیمز فردریک (۱۹۱۱ـ۱۹۸۴)
دانیِلی، جِیْمْز فرِدْریْک (۱۹۱۱ـ۱۹۸۴)(Danielli, James Frederic)
| جیمز فردریک دانیلی James Frederic Danielli | |
|---|---|
| زادروز |
۱۹۱۱م |
| درگذشت | ۱۹۸۴م |
| ملیت | انگلیسی |
| شغل و تخصص اصلی | یاخته شناس |
| گروه مقاله | زیست شناسی |
یاخته‌شناس انگلیسی. فرضیه‌ای عرضه کرد که بنا بر آن، ساختار مولکولی غشای یاخته‌ای[۱] به شکل ساندویچی متشکل از دو لایه پروتئین است. در ۱۹۴۳، دانیلی[۲] و هیو داوسون[۳] نظریۀ خود را دربارۀ انتقال مواد از خلال غشا در کتاب نفوذپذیری غشاهای طبیعی[۴] منتشر کردند. تحقیقات آن‌ها اساس تحقیقات فیزیولوژیست‌ها و زیست‌شناسان یاخته‌ای بعد قرار گرفت که در زمینۀ نقش غشا در فعالیت‌های متفاوت یاخته‌ای پژوهش می‌کردند. تحقیق عمدۀ دانیلی در زمینۀ ساختار و خواص فیزیکی غشاهای یاخته صورت گرفت. او و داوسون پیشنهاد کردند که غشای یاخته به شکل ساندویچی متشکل از دو لایۀ فسفولیپیدی[۵]، لیپید[۶]ی حاوی گروه‌های فسفات، واقع بین دو لایه از پروتئین‌های کروی[۷] است که پروتئین‌هایی با ساختار کلافی سه بعدی‌اند. فسفولیپیدها آمفی‌پاتیک[۸]، دارای بخش آب‌گریز[۹] و بخش آب‌دوست[۱۰]،اند. در مدل داوسون ـ دانیلی[۱۱]، بخش‌های آب‌گریز مولکول‌های فسفولیپید به سمت داخل دو لایه و بخش‌های آب‌دوست در سمت بیرون غشا قرار می‌گیرند. در دهۀ ۱۹۵۰، با تصاویر میکروسکوپ الکترونی مشخص شد که غشاهای یاخته‌ای نازک‌تر از آن‌اند که لایه‌های پوشاننده‌ای از پروتئین‌های کروی، مطابق پیشنهاد دانیلی و داوسون، داشته باشند. با این همه، رنگ‌آمیزی غشاهای یاخته‌ای با فلزات سنگین ساختاری را نشان داد که با دو لایۀ پیشنهادی دانیلی و داوسون مطابقت می‌کرد. در ۱۹۷۲، سینگر[۱۲] و ویلیام نیکلسون[۱۳] در مدل داوسون ـ دانیلی تجدیدنظر کردند و پروتئین‌ها را نه به شکل لایه‌هایی در طرفین غشا، بلکه به شکل پروتئین‌هایی در مدل خود نشان دادند که از میان غشا می‌گذرند.