دبستان المذاهب

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

دبستان المَذاهِب
کتابی دربارۀ ادیان و مذاهب مهم و معروف که در فاصله سال‌های ۱۰۵۵ تا ۱۰۶۸ق به قلم یکی از پیروان فرقۀ آذرکیوانی نوشته شده است. هویت واقعی نویسندۀ این کتاب مشخص نیست، امّا مؤلفِ این اثر را برخی محسن فانی و عده‌ای موبدشاه می‌دانند؛ با این حال با تحقیقی که رحیم رضازاده ملک به انجام رسانده، نویسندۀ این کتاب را کیخسرو اسفندیارین آذرکیوان دانسته است. این کتاب به بررسی و شناخت عقاید پارسیان، هندوان، تبتیان، یهود، ترسا، اهل‌ اسلام، صادقیه، واحدیه، روشنیان، الهیه، و حکمای صوفیه می‌پردازد. این اثر از منابعی همچون کتب ملل و نحل، بیان‌الادیان، تبصرةالعوام بهره برده است. در دوران حکومت اورنگ‌زیب، که همواره دربرابر اندیشه‌ها و تحرکات الحادی مقاومت می‌کرد، نام نویسندۀ این کتاب حذف شد.