دیوان رسایل

دیوان رسایل
نام فارسی	دیوان رَسائل
نوع کاربری	از دیوان‌های حکومتی ایران
نام های دیگر	در ادوار مختلف دیوان انشاء و گاهی طغرا نیز خوانده شده است
علت تاسیس / تشکیل	در قرون اول اسلامی عهده‌دار تهیۀ اسناد، پیمان‌نامه‌ها، احکام تصدی مقامات و دیگر در امور کشوری در سطوح گوناگون بود

دیوان رَسائل
از دیوان‌های حکومتی ایران که در ادوار مختلف دیوان انشاء و گاهی طغرا نیز خوانده شده است. این دیوان در قرون اول اسلامی عهده‌دار تهیۀ اسناد، پیمان‌نامه‌ها، احکام تصدی مقامات و دیگر در امور کشوری در سطوح گوناگون بود. در زمان آل بویه نیز این دیوان، مسئولیت کلیه مکاتبات حکام، امرا و دستگاه حکومت را در نقاط مختلف بر‌عهده داشت. در دوران غزنویان، سلجوقیان، و خوارزمشاهیان نیز دیوان رسائل به مکاتبات اداری و سیاسی حکومت ازجمله ثبت فرمان‌ها و احکام، ضبط وقایع ولایات، دریافت و ارسال نامه‌های دولت‌های همسایه، صدور احکام و غیره می‌پرداخت. در دورۀ غزنوی، این دیوان مرکز دستگاه اداری حکومت بود و به همین دلیل موارد ثبت‌شده در سایر دیوان‌ها به‌صورت گزارش نیز در این دیوان ثبت می‌شد و معمولاً ریاست دیوان رسایل را شخص وزیر برعهده داشت. در عهد سلجوقیان این دیوان، نخست بر روند مکاتبات و همۀ فرمان‌ها و انتصابات مقامات دولتی نظارت داشت و رئیس آن‌که زیر نظر وزیر انجام وظیفه می‌کرد طغرایی نامیده می‌شد. دیوان رسائل در عصر مغول و ایلخانان نیز از مهم‌ترین دیوان‌های مملکتی بود و گردآوری و تدوین کلیه فرامین، اسناد سیاسی و اداری و نامه‌های سلاطین، وزرا و سایر شخصیت‌های مهم را برعهده داشت. در دوران صفوی نیز دیوان رسایل از قسمت‌های عمدۀ تشکیلات اداری بود و دیوانی حکومتی محسوب می‌شد و زیر نظر منشی‌الممالک فعالیت می‌کرد.