ذوالقدریه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

ذُوالْقَدریّه (قرن ۸ ـ۱۰ق)

سلسله‌ای از طوایف ترکمن قزلباش که در آناتولی شرقی اقامت داشتند و پس از تشکیل دولت، حدود ۱۹۰ سال در مرعش، البستان، عطیه و خرپوت حکومت کردند. نخستین فرد این خاندان زین‌الدین قراجا (قره‌جه‌بن‌ذی‌القدر) بود که حکومت خود را در ۷۴۰ق تشکیل داد. پس از وی فرزندش خلیل بک به حکومت رسید و ملطیه و مرعش را تصرف کرد و البستان را مقر حکومت خود قرار داد. درپی اطاعت ابراهیم برادر خلیل‌بک و حاکم خرپوت از سلطان برقوق (سلطان مصر)، خلیل‌بک در ۷۸۸ق کشته شد و پس از او جانشین و برادر دیگرش سولی‌بک نیز در ۸۰۰ق به‌قتل رسید. پس از سولی‌بک پسر خلیل‌بک به ‌نام ناصرالدین محمودبک زمام امور را به‌دست گرفت. هنگامی که تیمور لنگ در ۸۰۳ق به فتح سیواس مشغول بود، با مقاومت ترکمانان البستان مواجه شد. پس از اشغال البستان و ویران‌کردن ملطیه و بهنسی، ناصرالدین مجبور به اطاعت از امیرتیمور شد. ناصرالدین در اواخر حکومتش به قاهره رفت و با ممالیک روابط نزدیک برقرار ساخت و پس از بازگشت از این سفر در ۸۴۶ق درگذشت و پس از او فرزندش سلیمان بک حاکم ملطیه زمام امور را در دست گرفت. وی با برقراری نسبت سببی با محمد فاتح روابط خود را با عثمانیان مستحکم کرد. سپس ملک ارسلان بک قدرت را در دست گرفت. در این هنگام اوزون حسن بر خرپوت مستولی شد و ارسلان بک برای استرداد این شهر به مصر رفت تا از سلطان خوشقدم کمک گیرد ولی به‌دست یکی از فدائیان اسماعیلی به‌قتل رسید و سلسله ذوالقدریه منقرض شد.