ذوالکل

ذوالکُلّ
(یا: ذی‌الکل) از اصطلاحـات موسیقی قدیـم ایـران معـادل اکـتاو یا هنگامِ درست بـا نسبت (۱/۲). چنـانچه نغمـه یا نتی در اکتاو بعد تکرار شود به آن ذوالکل می‌گویند و اگر در اکتاو پس از آن هم تکرار شود به آن ذوالکل مرّتین یعنی اکتاو دوباره می‌گویند. یک گام اروپایی امروز از دو دانگ تشکیل شده که میان آن یک فاصلۀ یک پرده‌ای موجود است، ولی ذوالکلّ از دو دانگ پیوسته تشکیل می‌شد که در انتهای آن یک پرده (یک فاصلۀ طنینی) موجود بوده است. انواع ذوالکل به قرار زیر است: فاصلۀ پنجم + فاصلۀ چهارم، فاصلۀ چهارم + فاصلۀ پنجم، فاصلۀ چهارم + فاصلۀ دوم + فاصلۀ چهارم.