راغب پاشا، محمد (استانبول ۱۱۱۰ـ۱۱۷۶ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

راغِب‌ پاشا، محمّد (استانبول ۱۱۱۰ـ۱۱۷۶ق)

محمد راغب پاشا
زادروز استانبول ۱۱۱۰ق
درگذشت ۱۱۷۶ق
ملیت عثمانی
شغل و تخصص اصلی دولتمرد
شغل و تخصص های دیگر نویسنده
آثار دیوان (همراه منشآت، قاهره، ۱۲۵۳ق)؛ فتحنامه بلگراد (۱۷۳۹)؛ سفینهالعلوم به عربی (قاهره، ۱۸۳۹)
گروه مقاله ادبیات سایر کشورها

صدراعظم‌، شاعر، و نویسندۀ‌ عثمانی‌. در ۱۱۴۲ق برای‌ بار دوم‌ سمت‌ دفترداری‌ در بغداد را به‌عهده‌ گرفت‌. در ۱۱۴۶ق درپی‌ محاصرۀ‌ بغداد به‌دست‌ نادر‌شاه‌ افشار به‌ استانبول‌ بازگشت‌. چندی‌ سفیر عثمانی‌ در ایران‌ بود. در ۱۱۵۶ق والی‌ مصر شد و با شورش‌های‌ مصریان‌ مبارزه‌ کرد و سرانجام‌ در ۱۱۶۱ق در برابر قدرت‌ بیگ‌ها تسلیم‌ شد و به‌ استانبول‌ بازگشت‌. در روزگار عثمان‌ سوم‌، صدراعظم بود. از کارهای‌ او در این‌ دوره‌ می‌توان‌ به‌ تدوین‌ قوانین‌ قضایی‌، برانداختن‌ مالیات‌های‌ غیرقانونی‌ و ساختن‌ کتابخانه‌ها و مدرسه‌ها از دارایی‌ سلطان‌، خود و دیگر مقامات‌ بلندپایۀ‌ دولتی‌ اشاره‌ کرد. راغب‌ پاشا در فرمانروایی‌ مصطفی‌ سوم‌ در مقام‌ خویش‌ باقی‌ ماند‌. وی‌ روضةالصفای میرخواند و مطلع‌ سعدین‌ و مجمع‌ بحرین‌ عبدالرزاق سمرقندی‌ را به‌ ترکی‌ برگردانید. به‌ زبان‌های‌ ترکی‌، عربی‌ و فارسی‌ شعر می‌سرود. از دیگر آثارش‌: دیوان‌ که‌ به‌ همراه منشآت‌ وی‌ به‌چاپ‌ رسیده‌ است‌ (قاهره‌، ۱۲۵۳ق)؛ منشآت/ تلخیصات‌؛ فتحیه/ فتح‌نامۀ‌ بلگراد (۱۷۳۹)؛ تحقیق‌ و توفیق؛ سفینةالراغب‌ و دفینةالطالب/ سفینةالعلوم به‌ عربی‌ (قاهره‌، ۱۸۳۹)؛ مجموعۀ‌ راغب‌ پاشا در سه‌ جلد که‌ دربردارندۀ‌ آثار منثور و منظوم‌ وی‌ است‌؛ رسالۀ‌ عروض‌.