ردالقافیه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

رَدُّالقافیه

(یا: رَدِّ قافیه، در لغت به‌معنی بازگرداندن قافیه) اصطلاحی در بدیع، تکرار قافیۀ مصرع اول که غالباً در پایان بیت دوم صورت می‌گیرد: مرا به جان تو سوگند و صعب سوگندی/که هرگز از تو نگردم، نه بشنوم پندی/دهند پندم و من هیچ پند نپذیرم/که پند سود ندارد به جای سوگندی (شهید بلخی) گاه، قافیۀ مصرع اول در پایان بیت‌‌های سوم به بعد تکرار می‌شده است: یاری اندر کس نمی‌بینیم، یاران را چه شد؟/دوستی کی آخر آمد، دوستداران را چه شد؟/آب حیوان تیره‌گون شد، خضر فرّخ‌پی کجاست؟/خون چکید از شاخ گل، باد بهاران را چه شد؟/کس نمی‌گوید که یاری داشت حق‌دوستی/حق‌‌شناسان را چه حال افتاد، یاران را چه شد؟ (حافظ) ردالقافیه از صناعاتی است که تنها در قصیده و غزل به‌کار برده می‌شود.