رصدهای مامونی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

رَصَدْهایِ مأمونی
نام عمومی مجموعه رصدهای انجام‌شده در دورۀ خلافت مأمون عباسی، به فرمان و پشتیبانی او. به امر مأمون رصدخانه‌ای در محلۀ شماسیۀ بغداد تأسیس شد و منجمان بارگاه او به سرپرستی یحیی بن ابی منصور، در آن‌جا به رصد منظم اجسام آسمانی پرداختند. رصدخانۀ دیگری نیز به امر مأمون در کوه قاسیون بنا شد. زیج ممتحن حاصل رصدهای صورت گرفته در این دو رصدخانه بود. به امر مأمون یکی از دشوارترین و پیچیده‌ترین عملیات زمین‌سنجی، یعنی طول قوس یک نصف‌النهار زمین، در دو نوبت و در ناحیه‌ای بین تدمر و رقه، واقع در بین‌النهرین عملی شد. احتمالاً محمد بن موسی خوارزمی در این عملیات شرکت داشته است. عاس بن سعید جوهری، علی بن عیسی اصطرلابی، سند بن علی و خالد بن عبدالملک مرورودی از جملۀ منجمانی بودند که در بغداد یا دمشق به رصد می‌پرداختند.