زبیر بن عوام
زُبَیرِ بن عَوّام (مکه ۲۸پ‌ق ـ بصره ۳۵ق)
صحابی معروف، پسرعمۀ پیامبر اسلام (ص) و برادرزادۀ خدیجه، و طبق نظر اهل سنت از عَشَرۀ مبشّره. در ۱۲ یا ۱۵سالگی مسلمان شد و در زمرۀ مهاجران به مدینه بود. چون در کار تجارت خبره بود، ثروت و دارایی فراوانی اندوخت. زبیر تقریباً در همۀ جنگ‌های زمان پیامبر شرکت داشت. او عضو شورای شش‌نفرۀ خلیفۀ دوم برای تعیین خلیفۀ بعد از خود بود که همراه با طلحه به نفع امام علی (ع) رأی داد. زبیر و طلحه در زمان خلافت امام علی (ع) خواستار حکومت بصره و کوفه شدند. حضرت از خواست آنان چشم پوشید و این امر موجب شد که آن دو به‌همراه تنی چند از مخالفان ازجمله مروان بن حَکَم به مکه رفتند و به عایشه پیوستند و علیه امام علی(ع) شورش کردند و جنگ جمل را به‌راه انداختند. زبیر در ابتدای جنگ، پس از صحبت با امام علی (ع) از عمل خود پشیمان شد و از جنگ امتناع کرد و به بیابانی در آن حوالی رفت. اما عَمرو بن جرموز به انتقام خون‌های ریخته‌شده او را تعقیب کرد و کشت. عبدالله بن زبیر و عروة بن زبیر از فرزندان او از اسماء ذات‌النِّطاقین بودند. مصعب بن زبیر نیز از دیگر پسران اوست.