سست سپهر

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

سُسْت‌سپهر (asthenosphere)
(یا: سست‌کره) لایه‌ای درون گوشتۀ[۱] زمین، واقع در زیر سنگ‌سپهر[۲]. معمولاً از عمق تقریبی ۱۰۰ کیلومتر شروع می‌شود و تقریباً تا عمق ۲۶۰‌کیلومتری گسترده است. گاهی این لایه را سپهر ضعیف[۳] نیز می‌نامند؛ لایه‌ای که به‌علت سُست‌تر‌بودن متمایز، و از گوشتۀ اطرافش کشسان‌[۴]تر است. رفتار کشسان سُست‌سپهر و گرانروی[۵] کم آن موجب می‌شود صفحات فوقانیِ سخت‌تر سنگ‌سپهر طی فرآیند زمین‌ساخت صفحه‌ای[۶] به‌صورت جانبی حرکت کنند. همچنین، کشسانی و گرانروی این لایه موجب می‌شود پوستۀ[۷] فوقانی و گوشته براثر نیروی ثقل به‌صورت عمودی حرکت کنند تا به تعادل هم‌ایستایی[۸] برسند (← هم‌ایستایی).

 


  1. mantle
  2. lithosphere
  3. weak sphere
  4. elastic
  5. viscosity
  6. plate tectonics
  7. crust
  8. isostatic equilibrium