سواحل متصالح

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

سواحل متصالح

(یا: عمان متصالح) ناحیه‌ای در ساحل جنوبی خلیج فارسی، از حدود سلطان‌نشین عمان تا نواحی قطر، به استثنای رأس مسندام که جزئی از حکومت عمان به‌شمار می‌رود. این سواحل سرزمینی پست و شن‌زار و هوای آن در تابستان بسیار گرم است. سکنۀ آن مسلمان (شیعه) و بیشتر عربی‌زبان‌اند. عده‌ای از مردم، چادرنشین هستند و به پرورش شتر، گوسفند و بز اشتغال دارند. ماهیگیری نیز معمول است. این ساحل که در کنارۀ بیابان ربع‌الخالی در شبه‌جزیرۀ عربستان واقع شده در قرون گذشته خالی از سکنه بود. فقط در برخی نواحی که منابع آب کافی داشتند امیرنشین‌هایی به وجود آمد که در 1971 امارات متحده عربی را تشکیل دادند. اسلام در قرن اول هجری به این ناحیه وارد شد. از آن پس، سواحل متصالح همواره میدان زد و خورد شیوخ و فرمانروایان سلسله‌های مختلف بوده است. سواحل متصالح و پهنۀ خلیج فارس مدت‌های مدید از نظر راهزنان دریایی معروف بود، و سواحل یاد شد مدت‌ها عنوان «سواحل دریازنان» را داشت. در قرن 19 این مسئله و نیز برده‌فروشی در خلیج فارس عامل و دست‌آویزی برای دخالت بریتانیا در خلیج فارس گردید. پس از شکست قواسم، امیرنشین‌های سواحل دریازنان برای ترک دریازنی و برده‌فروشی و متارکۀ زد و خورد در سال 1820 قراردار صلحی با بریتانیا به امضاء رساندند و بریتانیا در رأس‌الخیمه پایگاهی برای خود برپا کرد. با عقد این قرارداد این ساحل به نام ساحل تحت‌الحمایه یا کرانۀ صلح معروف شد. بریتانیا با قرارداد دیگری که با این امیرنشین‌ها منعقد شد، در سال 1971 از خلیج فارس عقب‌نشینی کرد و در پی آن امارت متحده عربی به وجود آمد. اما قطر و بحرین ترجیح دادند که دولت‌هایی مستقل اما وابسته به پیمان دولتی بریتانیا باقی بمانند.