سیگبان، کای (۱۹۱۸ـ۲۰۰۷)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

سیگْبان، کای (۱۹۱۸ـ۲۰۰۷)(Siegbahn, Kai)

سيگْبان، کاي

فیزیک‌دان سوئدی. به‌سبب ابداع و به‌کاربردن طیف‌نمایی الکترونی[۱] برای تحلیل شیمیایی به جایزۀ نوبل فیزیک ۱۹۸۱ دست یافت. او به بررسی الکترون‌های گسیل‌شده از مواد تحت تابش پرتوهای ایکس[۲] در حالی پرداخت ‌که باریکۀ ظریفی از پرتوهای ایکسِ تک‌طول موج را روی نمونه متمرکز، و طیف انرژی آن‌ها را اندازه‌گیری می‌کرد. قله و قعر یا فراز و فرودهایی در طیف دیده می‌شد که حاکی از مشخصه‌های اتم موجود در نمونه بود. جایزۀ نوبل مشترکاً به او، نیکلاس بلومبرگن[۳]، و آرتور شاولو[۴]، اعطا شد. موقعیت قله‌های موجود در طیف به نحوۀ پیوند اتم‌ها در مولکول بستگی دارد و بر اثر واکنش شیمیایی انتقال‌پذیر و جابه‌جاشدنی است. سیگبان با تحلیل این گونه جابه‌جاهایی شیمیایی توانست اجزای سازندۀ نمونه را شناسایی کند. او با استفاده از نور فرابنفش به روشی مرتبط با روش فوق دست یافت. پدرش کارل مانّه سیگبان[۵] نیز در ۱۹۲۴ به جایزۀ نوبل فیزیک دست یافته بود.


  1. electron spectroscopy
  2. x-rays
  3. Nicolaas Bloembergen
  4. Arthur Schawlow
  5. Karl Manne Siegbahn