شبهه (علوم عقلی)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

شُبْهه (علوم عقلی)

(در لغت به‌معنی ایراد، اشکال و به اشتباه انداختن) در علوم عقلی به امری گویند که موجب تردید در حق می‌شود، از این‌رو همواره با برداشتی منفی در رویارویی با صدق و حقیقت مورد توجه قرار می‌گیرد و مآلاً بازگشت آن به کژاندیشی یا نوعی مغالطه، و بطلان آن در گرو امتناع اجتماع یا ارتفاع نقیضین است. نزد اهل کلام، شبهه در اندیشۀ بشری، با شبهات هفت‌گانۀ ابلیس در آغاز خلقت و مهلت‌دادن او در فریب فرزندان آدم آغاز شد و تا روز قیامت پا برجاست. از شبهات مشهور منطقی/فلسفی شبهۀ اِخبار از معدوم مطلق و تعارض منطقی یا پارادوکس دروغگو است.