صاحب جمع

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

صاحِبْ‌جَمْع
لقب درباری هر یک از رؤسای بیوتات‌ (کاخ‌ها، ادارات‌ و کارخانجات‌) سلطنتی‌ در دورۀ صفویه. در این دوره، در رأس هر یک از بیوتات، فردی‌ بود که‌ «صاحب‌جمع‌» خوانده‌ می‌شد و زیر نظر او یک‌ «مُشْرِف‌»، یا‌ بازرس‌، به‌ امور رسیدگی‌ می‌کرد. از وظایف‌ مُشْرِف‌ تأمین‌ بودجۀ‌ بیوتات‌ و تهیه‌ گزارش‌ برای‌ ناظر بیوتات‌ بود که‌ او آن‌ را به‌ اطلاع‌ وزیر مربوط‌ می‌رساند. پس‌ از تأیید وزیر، صاحب‌جمع،‌ رسید آن‌ها را تهیه‌ می‌نمود و باید ناظر بیوتات‌ نیز آن را مهر می‌کرد تا صاحب‌جمع‌ بتواند وجوه‌ مورد نیاز را دریافت‌ کند. صاحب‌جمع‌ هر یک‌ از بیوتات‌ هشت‌گانه‌ (خزانه، قشون، خوراک‌ و آشامیدنی، ملبوسات‌، اثاث‌البیت، ملزومات‌ روشنایی‌، هنر، حیوانات)‌ وظایف‌ خاص‌ خود را داشت‌. در دورۀ‌ قاجاریه‌ صاحب‌جمع‌ دیوان‌ سِمتی‌ مهم‌ محسوب‌ می‌شد که‌ با عبارت‌ مقرّب‌الخاقان‌ از او یاد شده‌ است‌. امروزه‌، صاحب‌جمع‌ متصدی‌ نگهداری و رسیدگی‌ به‌ اموال‌ یک‌ قسمت‌ اداری‌ است.