صنوبر
صنوبر (poplar)
(یا: درخت تبریزی) درختانی از جنس پوپولوس[۱]، متعلّق به تیرۀ بید[۲]. گونه‌های متفاوت صنوبر درختانی دوپایه و با رشد سریع‌اند که با برگ‌هایی تقریباً قلبی‌شکل و سنبله‌ای آویخته دارند. گرده‌افشانی آن‌ها با کمک باد صورت می‌گیرد. چوب درخت صنوبر سبک و الیاف آن کم‌وبیش بلند است. از چوب این درختان در بخاری، کبریت‌سازی، و کاغذسازی استفاده می‌کنند. این درختان بادشکن‌های مناسب روستاهایند. اهمیت روزافزون این درختان باعث شده است که نمایندگان هفت کشور اروپایی پس از جنگ جهانی دوم نظر سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد را برای تشکیل کمیسیون بین‌المللی صنوبر جلب کنند. ایران در ۱۳۳۴، رسماً به عضویت این کمیسیون درآمد. از آن زمان تاکنون، اقدامات مؤثری برای بهبود وضعیت صنوبرهای شمال و واردات ارقام مقاوم و مفیدتر صورت گرفته است. از مهم‌ترین گونه‌های صنوبر می‌توان به سپیدار (پوپولوس آلبا[۳]) اشاره کرد که پوست تنۀ آن صاف و روشن و سطح پشتی برگ‌های آن سفید و پنبه‌ای است. این درخت در نقاط استپی کاشته می‌شود و بیشتر سازگار با زمین‌های رسی است. سفیدار، قره‌قواخ، گوی قراخ، کبوده بومی، کبودۀ شیرازی، کلمبورا، و کلمیر از ارقام وابسته به این گونه‌اند. گونه مهم دیگر کبوده یا شالک (پوپولوس نیگرا[۴]) است که هردو سطح برگ آن سبز است و در نقاط استپی کاشت می‌شود. صنوبر راجه، صنوبر صدفی و تبریزی از ارقام وابسته به این گونه‌اند. پَده (پوپولوس'افراتیکا[۵]) نیز دیگر گونه مهم جنس صنوبر است که چوبی فشرده و کمی سرخ دارد. سفید پلت (پوپولوس کاسپیکا[۶]) دیگر گونۀ مهم این جنس است که بومی شمال می‌باشد. هم‌اکنون گونه‌ها و ارقام وارداتی فراوانی در کشور یافت می‌شوند که در بین آن‌ها صنوبر اورامریکانا[۷] و صنوبر کانادایی (پوپولوس دلتوئیدس[۸]) از آن جمله‌اند.