طالس
طالس (ح ۶۲۴ـ ح ۵۴۷پ‌م)(Thales)
(مشهور به: طالس مَلَطی[۱]) فیلسوف و دانشمند یونانی. موجب پیشرفت‌هایی در هندسه شد، خورشیدگرفتگی سال ۵۸۵پ‌م را پیش‌بینی کرد و در مقام یکی از مادّه‌گرایان فلسفی[۲]، این نظریه را پرداخت که آب اصل آغازینِ همۀ چیزهاست. حدس می‌زد که زمین در آب شناور بوده است و به این ترتیب توضیحی برای زمین‌لرزه پیش نهاد. در میلتوس واقع در آسیای صغیر می‌زیست. طالس رویدادهایی چون زمین‌لرزه را برطبق قانون‌های حاکم بر پدیده‌های طبیعی تبیین می‌کرد و نه به‌شیوۀ معمول برحسب فعالیت خدایان. بنابر گزارش ارسطو، بر طالس خرده می‌گرفتند که به واقعیت‌های عملی آگاهی و توجهی ندارد و او، که پیش‌بینی کرده بود وضع هوا در سال بعد موجب خواهد شد که محصول زیتون فراوانی به‌بار آید، همۀ دستگاه‌های روغن‌کشی زیتون در میلتوس را خرید و با اقدام به این انحصارگری سود سرشاری برد. طالس، در پنج گزارۀ بنیادین، اصولی را پی نهاد که هندسۀ کلاسیک بر آن‌ها استوار شد: ۱. دایره را قطرش به دو نیم تقسیم می‌کند؛ ۲. در هر مثلث متساوی‌الساقین، دو زاویۀ متقابل با ضلع‌های متساوی، خود با یکدیگر برابرند؛ ۳. هرگاه دو خط راست یکدیگر را قطع کنند، چهار زاویه ایجاد می‌شود که زاویه‌های متقابل با یکدیگر برابرند؛ ۴. زاویۀ محاط در یک نیم‌دایره زاویه‌ای قائمه است؛ ۵. دو مثلث در صورتی هم‌ارزند که دو زاویه و یک ضلعشان به ترتیب با یکدیگر مساوی باشند. ابداع مفهوم برهان به روش قیاسی[۳] را به طالس نسبت داده‌اند.