طباطبایی، ژازه (تهران ۱۳۰۹ـ۱۳۸۶ش)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

ژازه طباطبایی (تهران ۱۳۰۹ـ ۱۳۸۶ش)

ژازه طباطبایی
زادروز تهران ۱۳۰۹ش
درگذشت ۱۳۸۶ش
ملیت ایرانی
تحصیلات و محل تحصیل دانشکدۀ هنرهای زیبای دانشگاه تهران
شغل و تخصص اصلی نقاش
شغل و تخصص های دیگر مجسمه‌ساز، شاعر و رمان‌نویس
دوره ایران و اسپانیا
مکتب سقاخانه
آثار مجموعه‌شعرهای ابلق و اجق و وجق
گروه مقاله نگارگری و مجسمه‌سازی ایران
جوایز و افتخارات دریافت جایزه در سه بی‌ینال تهران، از پیش‌گامان نقاشی نو در ایران، بنیاد نهادن گالری هنر نو در تهران (1336ش)
ژازه طباطبایی
ژازه طباطبایی
تابلويی از آثار ژازه طباطبايی
ژازه طباطبایی و جواد مجابی
ژازه طباطبایی و جواد مجابی

(نام اصلی: سیدعلی طباطبایی) نقاش، مجسمه‌ساز، شاعر، و رمان‌نویس ایرانی. از پیش‌گامان نقاشی نو در ایران است. از هنرهای محلی ایران تأثیر گرفت و کوشید در آثار خود گذشته را با حال پیوند دهد. تخیلات، و بهره‌گیری او از طنز، به‌خوبی در مجسمه‌هایش تجلّی یافته‌اند: تکه‌هایی از فلز ـ فلز اتومبیل، دوچرخه، لوازم خانگی، یا ساعت‌های شکسته ـ که با دقت بسیار به یکدیگر جوش خورده‌اند، و پیکره‌های انسانی عجیب، مرغ یا حیوانات دیگر را پدید آورده‌اند. از نقاشان مکتب سقاخانه برشمرده می‌شود.

طباطبایی ۱۲ ساله بود که نخستین داستان خود به نام «شن و نی» را نوشت. سپس نمایشنامه‌هایی مانند «شکوفه‌های پژمرده»، «لرد چی چی یانف»، «جای پا» و «آقاموچول» را به نگارش درآورد و خود نیز کارگردانی آنها را انجام داد و در «کانون پیشاهنگ» به روی صحنه برد. وی در ۱۳۲۵ خورشیدی داستان «پسر کوچک» را چاپ کرد و در ۱۳۲۹ خورشیدی از هنرستان هنرپیشگی دیپلم گرفت و در همین زمان که ۱۹ سال داشت، نخستین نمایشگاه نقاشی خود را که نقاشی‌هایی با سبک مینیاتور بودند، برپا کرد. سپس یک روزنامه منتشر کرد و پس از آن به کارگردانی، ‌ هنر دراماتیک، باله، نقاشی و مجسمه‌سازی علاقه‌مند شد تا این که در ۱۳۳۳ در رشته کارگردانی و مبانی تئاتر در دانشگاه شاگرد اول شد و نمایش «پیراهن ملوانی» را روی صحنه برد. در دانشکدۀ هنرهای زیبای دانشگاه تهران درس خواند، و فعالیتش را با تعلیم هنرهای نمایشی پی‌گرفت. در ۱۲‌سالگی فعالیت‌های ادبی‌اش را آغاز کرد. در سه بی‌ینال تهران جایزه گرفت. با مجسمه‌هایش در بی‌ینال‌های پاریس، ونیز، و سائو پائولو (دهۀ ۱۹۶۰) شرکت کرد. از دهۀ ۱۹۸۰ در اسپانیا اقامت گزید. گالری هنر نو را در تهران بنیاد نهاد (۱۳۳۶ش). برخی از آثار وی در موزۀ جهان‌نمای تهران و موزۀ هنرهای معاصر تهران نگهداری می‌شوند.

طباطبایی که نوشتن را از ۱۲سالگی آغاز کرد، بیش از ۴۰ جلد کتاب شامل داستان‌های فولکلور، رمان، شعر، نقدهای هنری و نمایشنامه منتشر کرد. از وی دو مجموعه‌شعر در دهۀ 1350 با عنوان ابلق و اجق و وجق منتشر شده که متاثر از جریان دادائیسم است.