طراز (کتاب)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

الطراز (کتاب)


کتابی در بلاغت تألیف امام یحیی بن حمزه علوی. نویسنده‌ی این کتاب امام و حاکم دولت زیدیه در یمن و ملقب به المؤیدبالله (متوفای 1346ق) است. وی علاوه بر کتاب الطراز، کتاب الایجاز را هم تألیف کرده که به مکتب یوسف بن ابی‌بکر سکاکی در تقسیم سه‌گانه‌ی علم بلاغت (معانی، بیان و بدیع) نزدیک است.

امام یحیی در این کتاب علوم بلاغت را به فنونی تقسیم می‌کند و سه فن را می‌شمارد: فن اول: مقدمات پیشین؛ فن دوم: مقاصد سزاوار (علوم بلاغت)؛ و فن سوم: تکمله‌ها (فصاحت‌ و اعجاز قرآن). در فن اول از مقدمات و اصول کلان بحث کرده و در فن دوم چهار باب گشوده است که عبارتند از: باب اول در چه‌گونگی استعمال مجاز و ذکر جایگاه‌های آن در بلاغت؛ باب دوم در ذکر دلایل فردی و بیان حقایق آن؛ باب سوم در مراعات احوال تألیف و بیان ظهور معانی مرکب؛ و باب چهارم در ذکر انواع بدیع و تبیین اقسام آن. فن سوم ویژه فصاحت و اعجاز قرآن است.

کتاب الطراز از مهمترین آثار بلاغی است که در یمن تألیف شده.