طرزی، محمود (غزنه ۱۲۴۴ـ استانبول ۱۳۵۲ق)
طَرْزی، محمود (غزنه ۱۲۴۴ـ استانبول ۱۳۵۲ق)
| محمود طَرْزی | |
|---|---|
| زادروز |
غزنه 1244ق |
| درگذشت | استانبول 1352ق |
| ملیت | افغانستانی |
| شغل و تخصص اصلی | شاعر |
| شغل و تخصص های دیگر | روزنامه‌نگار، مترجم و دولتمرد |
| لقب | ملقب به پدر روزنامه‌نگاری افغانستان |
| آثار | ترجمۀ جنگ روس و جاپان در 5 جلد (کابل، 1334ـ1336ق)؛ از هر دهن سخنی از هر چمن سمنی (کابل، 1331ق)؛ ادب در فن/محمودنامه (کابل، 1331ق)؛ وطن و معانی متنوعه و محاکمات حکمیۀ آن (کابل، 1335ق) |
| گروه مقاله | ادبیات سایر کشورها |
| خویشاوندان سرشناس | غلام‌محمد (پدر) |
| جوایز و افتخارات | نخستین روزنامه‌نگار افغانستانی که نشریه‌ای برای کودکان، با نام سراج اطفال، بنیاد کرد |
شاعر، روزنامه‌نگار، مترجم و دولتمرد افغانستانی. فرزند غلام‌محمد بود. در ۱۲۹۹ق که امیر عبدالرحمان‌خان غلام‌محمد را به هند تبعید کرد، او نیز با پدر بود و پس از آن با او به کراچی، دمشق، بغداد و استانبول سفر کرد. او در این سال‌ها زبان‌های ترکی، فارسی، عربی و فرانسه را آموخت و با دانش‌های نوین و آثار ادبی غرب آشنا شد. در عثمانی با رجال آزادی‌خواه، از آن شمار، سیدجمال‌الدین اسدآبادی، آشنا شد و دوستی یافت. سرانجام، پس از ۲۳ سال، در روزگار حبیب‌الله‌خان به افغانستان بازگشت و پس از آن کوشید تا نمودهایی از تمدن غرب را در کشورش رواج دهد و پیشنهادهایی برای اصلاح برخی امور به حبیب‌الله‌خان ارائه کرد. از اقدامات وی انتشار نشریۀ سراج‌الاخبار در ۱۲۹۰ق بود. پدر روزنامه‌نگاری افغانستان لقب گرفت و نخستین روزنامه‌نگار افغانستانی بود که نشریه‌ای برای کودکان، با نام سراج اطفال، بنیاد کرد. در آغاز پادشاهی امان‌الله‌خان به وزارت امور خارجه برگزیده شد و پس از آن چندی نیز سفیر افغانستان در فرانسه بود. بنیادکردن وزارت امور خارجه، شناساندن افغانستان به مجمع بین‌المللی، انتخابات پارلمانی و برقراری نظام حزبی از پیشنهادها و عملکردهای سیاسی طرزی بودند. در کودتای بچه‌سقا در ۱۳۰۷ش به اعدام محکوم شد، اما توانست از کشور بگریزد و در استانبول پناه جوید. از آثارش: ترجمۀ جنگ روس و جاپان در ۵ جلد (کابل، ۱۳۳۴ـ۱۳۳۶ق)؛ از هر دهن سخنی از هر چمن سمنی که مجموعۀ مقالات و اشعار اوست (کابل، ۱۳۳۱ق)؛ ادب در فن/محمودنامه که مجموعۀ ۴۶ غزل است (کابل، ۱۳۳۱ق)؛ وطن و معانی متنوعه و محاکمات حکمیۀ آن (کابل، ۱۳۳۵ق).