عبدالسلام، محمد (۱۹۲۶ـ۱۹۹۶)
عَبدُالسَّلام، محمّد (۱۹۲۶ـ۱۹۹۶)
| محمّد عَبدُالسَّلام | |
|---|---|
| زادروز |
۱۹۲۶م |
| درگذشت | ۱۹۹۶م |
| ملیت | پاکستانی |
| تحصیلات و محل تحصیل | دانشگاه کیمبریج در انگلستان |
| شغل و تخصص اصلی | فیزیک‌دان |
| گروه مقاله | فیزیک و مکانیک |
| جوایز و افتخارات | جایزۀ نوبل فیزیک (1979) |
فیزیک‌دان پاکستانی. به‌سبب نظریۀ پیوند بین نیروهای الکترومغناطیسی[۱] و هسته‌ای ضعیف[۲]، به جایزۀ نوبل فیزیک ۱۹۷۹ دست‌یافت. او اولین پاکستانی بود که جایزۀ نوبل گرفت. این جایزه مشترکاً به او و فیزیک‌دان‌های امریکایی، شلدون گلاشو[۳] و استیون واینبرگ[۴]، اعطا شد. نیروی هسته‌ای ضعیف همان نیرویی است که نوترون[۵] را در جریان واپاشی پرتوزا[۶] تبدیل به پروتون[۷]، الکترون، و نوترینو[۸] می‌کند. در ۱۹۶۷، عبدالسلام و واینبرگ براساس تحقیقات گلاشو مستقل از‌هم به نظریۀ واحدی دست‌یافتند. عبدالسلام در جهنگ[۹] (جنگ) فیصل‌آباد[۱۰]، که در آن‌زمان بخشی از هند بریتانیایی[۱۱] بود، زاده شد. پیش از آن‌که به دانشگاه کیمبریج در انگلستان برود، در کالج دولتی لاهور[۱۲] درس خواند. در ۱۹۵۷، در کالج سلطنتی[۱۳] دانشگاه لندن به مقام استادی رسید و از ۱۹۶۱ تا ۱۹۷۴، مشاور علمی اول رئیس‌جمهوری پاکستان بود. در بنیان‌گذاری مرکز بین‌المللی فیزیک نظری[۱۴] در تریست[۱۵] ایتالیا، که به‌منظور ایجاد تحرک در علوم و فناوری کشورهای در حال توسعه تشکیل شد، نقشی اساسی برعهده داشت. نظریۀ عبدالسلام در واقع وجود دو ذرۀ جدید ْW و ْB را مطرح می‌کند که از ترکیب آن‌ها به‌شیوه‌های گوناگون، ذره‌های فوتون یا ْZ تولید می‌شود. در ۱۹۷۳، این امر در سرن[۱۶]، آزمایشگاه فیزیک ذرات اروپا[۱۷]، واقع در نزدیکی ژنو، به‌صورت تجربی تأیید شد. با این حال، ذرات W و Z تا ۱۹۸۳ آشکارسازی نشدند. بنابه پیش‌بینی دیگر واینبرگ و عبدالسلام، برهم‌کنش الکتروضعیف بایستی تقارن چپ ـ راست را هم نقض می‌کرد. آزمایش‌های انجام‌شده در دانشگاه استنفورد کالیفرنیا این پیش‌بینی را نیز تأیید کرد.