عبدالملکی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

ایل عَبْدُالمَلِکی

از طوایف کرد یک‌جانشین مازندران، ساکن ناحیۀ زاغ‌مرز و میانکاله. در گذشته ساکن دره‌گز خراسان بودند و گویا در دورۀ زندیه به فارس تبعید شدند. در آغاز سلطنت آقامحمدخان قاجار به اطراف شهریار در استان تهران انتقال یافتند و در سا‌ل‌های آخر سلطنت او همراه خواجه‌وندها به نور در مازندران تبعید شدند و ۵۰ـ۶۰ سال بعد به حوالی میانکاله منتقل شدند. از سازمان اجتماعی عبدالملکی‌ها اثری باقی نمانده است، اما در گذشته ایل عبدالملکی از چندین طایفۀ عمده از‌جمله کلوند، شیخ‌وند، زین‌وند و فهروند تشکیل می‌شد. عبدالملکی‌ها در بیچه‌بندی نظامی دورۀ قاجاریه مکلف به تأمین دسته‌ای نظامی بودند که ریاست آنان معمولاً با خوانین موروثی عبدالملکی‌ بود. آخرین سرکردۀ بزرگ عبدالملکی‌ها، قاسم‌خان هژبرالدوله نام داشت که در دورۀ پهلوی اول می‌زیست و ظاهراً از مدافعان مشروطیت بود. از دیگر بزرگان و سرکردگان این طایفه می‌توان عبدالرزاق‌خان عبدالملکی، از سرداران کریم‌خان زند، صادق‌خان عبدالملکی و ابدال‌خان عبدالملکی ( ـ۱۲۰۵ق)، از سرداران آقامحمدخان در شیراز، را نام برد. سواران عبدالملکی در جنگ‌های ایران و روس و همچنین در جنگ‌های محلی ایران شرکت داشتند. اغلب عبدالملکی‌ها در منطقه چهارقلعه عبدالملکی مازندران سکونت دارند.