عصر آهن ایران
عصر آهن ایران
عصر گسترش فنون استخراج و ذوب آهن در فلات ایران. جمعي عصر آهن ایران را از حدود ۱۵۰۰پ‌م دانسته‌اند، ولي شماري از باستان‌شناسان آغاز اين عصر را حدود ۹۰۰ـ۸۰۰ پ‌م مي‌دانند. شمال غربی فلات ایران و به‌ویژه آذربایجان را خاستگاه عصر آهن می‌دانند؛ در این‌جا، عصر آهن دوران آغاز تاریخ است. شماری از باستان‌شناسان با این نظر موافق نیستند و آغاز عصر آهن در ایران را از حدود ۹۰۰ تا ۸۰۰پ‌م می‌دانند؛ و بر این باورند که فنون ریخته‌گری آهن از شرق آناتولی به آذربایجان راه یافت. عصر آهن ایران را بر اساس دگرگونی سفالینه‌ها به سه دورۀ آهن قدیم (۱۵۰۰ تا ۱۲۰۰پ‌م)، آهن میانی (۱۲۰۰ تا ۸۰۰پ‌م) و آهن جدید (۸۰۰ تا ۵۵۰پ‌م )تقسیم کرده‌اند. شماری از باستان‌شناسان عصر آهن ایران را به چهار دوره تقسیم می‌کنند که دورۀ چهارم با شاهنشاهی هخامنشی و اوایل دوران اَشکانی هم‌زمان است. عصر آهن ایران با شاخص‌های فرهنگی چون پیدایش و گسترش فنون ذوب و ریخته‌گری آهن، معماری تالارهای ستون‌دار یا آپادانا و نیز سنت سفالگری معروف به سفال خاکستری ـ سیاه و ظروف لوله‌دار معرفی می‌شود.