غرب زدگی (کتاب)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

غرب‌زدگی (کتاب)

کتابی به‌ فارسی‌ در جامعه‌شناسی‌ سیاسی‌ و نقد حکومت پهلوی، نوشتۀ جلال آل ‌احمد. نویسنده‌ در این‌ کتاب‌، کشورهای‌ جهان را، برحسب‌ اقتصاد، به‌ دو بلوک‌ «غرب‌» و «شرق» تقسیم‌ می‌کند. منظور وی‌ از غرب‌ (سرزمین‌های‌ سیر)، کشورهای‌ توسعه‌یافتۀ‌ مبدع فنّاوری‌اند و مواد خام‌ طبیعی‌، معدنی‌ و فرهنگی‌ را از کشورهای‌ شرق گرفته‌ و به‌ صورت‌ کالاهای‌ مصرفی‌ روانه‌ بازارهای‌ همان‌ کشورها می‌کنند. بنابر تعریف‌ آل‌احمد، اتحاد شوروی‌ (سابق‌) و ژاپن‌ جزو کشورهای‌ غربی‌، و افریقا، امریکای‌ لاتین‌ و کشورهای‌ آسیایی‌ (از جمله‌ ایران‌) جزو شرق‌اند. به‌ نظر وی، تا زمانی‌ که‌ شرقی‌ها ماشین‌ را نساخته‌اند، صرفاً مصرف‌ کننده‌ و غرب‌زده‌اند، و برای‌ نیل‌ به فنّاوری روز باید ماهیت‌ و اساس‌ و فلسفۀ‌ تمدن‌ غرب‌ را دریافت‌ و در غیر این صورت‌، «تنها به‌ صورت‌ و به‌ ظاهر، ادای‌ غرب‌ را در می‌آوریم‌». آل ‌احمد غربزدگی‌ را نخست‌ در مهر ۱۳۴۱ و پس‌ از بازنگری‌ در اواخر ۱۳۴۲ منتشر کرد. در فروردین‌ ۱۳۴۳ آن‌ را از نو نوشت‌ اما انتشار نیافت‌. این‌ کتاب‌ بارها به‌چاپ‌ رسیده‌ است‌.