فخرایی، ابراهیم (رشت ۱۲۷۸ـ۱۳۶۶ش)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

فَخرایی، ابراهیم (رشت ۱۲۷۸ـ۱۳۶۶ش)

نویسنده، پژوهشگر، روزنامه‌نگار، تاریخ‌نگار و آزادی‌خواه ایرانی. در نهضت جنگل به رهبری میرزا کوچک‌خان جنگلی به انقلابیون پیوست. نخست منشی مخصوص میرزا و کمی بعد سرپرست معارف جنگل شد. پس از شکست نهضت جنگل، برای مدت کوتاهی دستگیر شد و پس از آزادی به‌ تدریس پرداخت. سپس در ۱۳۰۱ش، فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی خود را در رشت با انتشار روزنامۀ پیام آغاز کرد که هدف آن بیداری تودۀ زحمت‌کش بود و پس از تعطیلی آن، از ۱۳۰۲ش، به سردبیری روزنامۀ طلوع برگزیده شد که در ۱۳۰۴ش توقیف و تعطیل شد. در ۱۳۰۶ش همکاری با هیئت مؤسس جمعیت نشر فرهنگ گیلان را آغاز کرد و با کمک سایر افراد هیئت کتابخانۀ ملی رشت را بنیاد نهاد که رفته‌رفته گسترش یافت. در همین سال، مجلۀ فروغ، وابسته به وزارت معارف، را منتشر ساخت که پس از مدت کوتاهی تعطیل شد. هنگامی که علی اکبر داور، وزیر عدلیۀ وقت، برای تربیت قضات شایسته کلاس‌های قضایی را تأسیس کرد، دورۀ کلاس‌های مزبور را با موفقیت به‌پایان رساند و قاضی دادگستری شد و مدتی رئیس دادگستری شهرهای ملایر، بروجرد، آبادان و قزوین شد. در ۱۳۲۴ش از کار قضاوت کناره گرفت و بار دیگر، برای یک سال، فروغ را منتشر کرد. مدت کوتاهی بعد حزب جنگل را تأسیس کرد که ثمری برایش نداشت. پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ش بازنشسته شد. در تمام عمر به کار پژوهش سرگرم بود. مقالاتی از او در نشریات به‌چاپ رسیده است. از آثارش: سردار جنگل (۱۳۴۴ش)؛ گیلان در جنبش مشروطیت (۱۳۵۶ش)؛ گزیدۀ ابیات گیلکی (چاپ سوم با اصلاحات ۱۳۶۸ش)؛ گیلان در قلمرو شعر و ادب (۱۳۵۶ش).