قصص الانبیاء

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

قِصَصُ‌الانبیاء
عنوان کتاب‌های بسیاری که به عربی و فارسی دربارۀ زندگی پیامبران نوشته شده است. ازجملۀ مهم‌ترین این کتاب‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد: ۱. قصص‌الانبیاء، تألیف ابن کثیر ( ـ۷۷۴ق) به عربی. مؤلف در این کتاب در کنار آیات از روایات نیز استفاده کرده و به نوشته‌های اهل کتاب نیز رجوع کرده است. این کتاب به تصحیح عبدالقادر عطا چاپ شده است (بیروت ۱۴۰۱ق)؛ ۲. قصص‌الانبیاء، تألیف محمد بن جریر طبری به عربی. این کتاب در حقیقت جزئی از تاریخ طبری است و اشعار عربی در آن سهمی عمده ایفا می‌کند. این کتاب به تصحیح عبدالقادر عطا چاپ شده است. (بیروت، ۱۴۰۹)؛ ۳. قصص‌الانبیاء، تألیف عبدالودود امین به عربی در دو جلد. در این کتاب قصه‌های پیامبران به ترتیب زمان وقوع آمده و از کتاب‌های مهم تفسیر نیز استفاده شده است. داستان حضرت محمد (ص) به‌علت طولانی‌بودن، در این کتاب نیامده است. (بیروت، ۱۴۱۴)؛ ۴. قصص‌الانبیاء، تألیف سید نعمت‌الله جزایری، به عربی که در آن قصه‌های قرآنی غیر از داستان انبیا هم آمده است (۱۴۱۱ق)؛ ۵. قصص‌الانبیاء، تألیف قطب‌الدین راوندی به عربی. در این کتاب داستان پیامبرانی، غیر از آنان که در قرآن هست نیز آمده است. برخی قصص این کتاب را از اسرائیلیات دانسته‌اند. این کتاب مرجع بحارالانوار است (مشهد ۱۴۰۹ق)؛ ۶. قصص‌الانبیاء، تألیف کمال مصطفی شاکر، به عربی. در آن به داستان‌های کتاب مقدس نیز توجه شده است. (بیروت، ۱۴۱۲)؛ ۷. قصص‌الانبیاء، تألیف عبدالوهاب النجار، به عربی که در آن نکات اخلاقی داستان‌ها نیز بیان شده است. (مصر، ۱۹۹۹)؛ ۸. قصص‌الانبیاء، (معروف به قصص‌الانبیای نیشابوری) تألیف ابراهیم بن منصور نیشابوری (قرن ۵ق). به فارسی که در آن به رویدادهای تاریخی غیر قرآنی، نظیر حجةالوداع و قصۀ خلفای راشدین، نیز اشاره شده است. این کتاب به تصحیح حبیب یغمایی منتشر شده است. (تهران، ۱۳۴۰)؛ ۹. قصص‌الانبیاء احداثُها و عِبَرُها، تألیف محمد الفقی به عربی. (قاهره)؛ ۱۰. قصص‌الانبیاء فی القرآن‌الکریم، تألیف سمیح عاطف‌الزین، به عربی که در آن به فن قصه‌شناسی نیز پرداخته شده است. (مصر، ۲۰۰۰)؛ ۱۱. قصص‌القرآن تألیف چهار قرآن‌پژوه عرب (محمد احمد جادالمولی، السید شحاته، علی‌محمد بجاوی، محمد ابوالفضل ابراهیم) به عربی. به کوشش محمدفؤاد عبدالباقی تدوین و منتشر و به فارسی نیز ترجمه شده است. ۱۲. قصص قرآن مجید. به کوشش یحیی مهدوی، به فارسی. در این کتاب همۀ قصه‌های قرآنی تفسیر سورآبادی جمع‌آوری شده است. (تهران، ۱۳۴۷ش).