قندهاری، عبدالواسع (قندهار ح ۱۲۹۰ـ کابل ۱۳۴۸ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

قَنْدَهاری، عبدالواسع (قندهار ح ۱۲۹۰ـ کابل ۱۳۴۸ق)
(معروف به آخوندزاده) از عالمان و ادیبان اصلاح‌طلب افغانستان. تحت تربیت پدرش پرورش یافت و عالمی نامور شد. عبدالواسع در جنگ‌های استقلال افغانستان موضعی ضد انگلیسی اتخاذ نمود پس از جلوس امان‌الله‌خان (۱۳۳۷ـ۱۳۴۷ق) به کابل فراخوانده شد و با همکاری سایر برگزیدگان، قوانین جدیدی تدوین کردند. در این دوره او در تأسیس مکتب قضات حکام کوشید. قندهاری که خطیب نماز جمعه نیز بود همواره مردم را به اطاعت از علمای روشنفکر فرا می‌خواند. در آبان ۱۳۰۱، «انجمن ترویج زبان پشتو» را افتتاح نمود. در شورش ۱۳۰۷ش به رهبری بچه سقا فتوایی به طرفداری از امان‌الله‌خان صادر نمود و به این سبب به‌دست وی به‌شهادت رسید. کتاب‌های تمسک‌القضاة در حقوق و احکام جزا، حکومت اسلامی و فلسفۀ نزول قرآن و بعثت پیامبر (ص) ازجمله آثار اوست.