قنسرین

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

قِنَّسْرین

شهری باستانی و ناحیه‌ای نظامی در قدیم، در منطقۀ حلب، برکرانۀ راست رود قُوَیق، در کشور سوریه. این نام ریشۀ آرامی دارد، و در متون آشوری به‌صورت قِنّشرین و به معنای آشیانۀ عقاب آمده است. در کتاب مقدس و تلمود کَنیّشریه، و در متون اروپایی قرون میانه کِنسترین است. امروزه دهکده‌ای کوچک است، اما در قرن ۴م مرکز تجاری و بازار پر رونق محصولات کشاورزی بود و در دفاع از مرزهای سوریه برای امپراتوری روم شرقی اهمیت سوق‌الجیشی داشت. در پایان قرن ۶ و آغاز قرن ۷م زیر حمله‌های ایرانیان بود. ابوعبیده آن را فتح کرد (۶۳۸م)، و سیف‌الدولۀ حمدانی همان‌جا از اِخشید شکست خورد (۳۳۳ق/۹۴۵م). چندبار بین روم شرقی و مسلمانان دست به دست، غارت، سوزانده و از نو ساخته شد. تاج‌الدوله، برادر ملکشاه سلجوقی، آن را ویران کرد و از آن پس مسکونی نشد. در عهد ایوبیان منزلگاه کاروانان در راه حلب به جنوب بود. عثمانی‌ها آن‌جا را اسکی حلب (حلب کهنه) می‌نامیدند، اما امروزه نام پیشین را بازیافته است. بعد از فتح مسلمانان، سوریه به چهار جُند (اردن، فلسطین، دمشق و حمص) تقسیم شد. به گفتۀ طبری و دمشقی، معاویه جند قنسرین را نیز تأسیس کرد و مهاجران بصره و کوفه را در آن جای داد (۲۲ق/۶۴۳م)؛ اما بلاذری و یاقوت آن را به یزید نسبت می‌دهند که جند قنسرین را از جند حمص مجزا کرد. در عهد هارون‌الرشید اهمیت نظامی آن‌جا از میان رفت، اما کشاورزی‌اش رونق گرفت.