قیصری، داود بن محمود ( ـ ۷۵۱ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

قِیصری، داود بن محمود ( ـ ۷۵۱ق)
از عارفان و صوفیان ایرانی. در قره‌‌مان (قرامان) واقع در ترکیه به‌دنیا آمد. علوم رسمی را کسب کرد و آن‌گاه به تحصیل عرفان نظری پرداخت. چندین سال در محضر عبدالرزاق کاشانی به‌سر برد و فصوص‌الحکم را از همو آموخت. از سکونت چندساله‌اش در اطراف تبریز و قونیه خبر داریم. گویا پس از فوتِ فرزند رشیدالدین فضل‌اللّه همدانی، که حامی او و استادش بود، به مصر رفت و در همان‌جا ساکن شد. آثاری پرداخت که از آن جمله شرح او بر فصوص‌الحکم و نیز مقدمه‌ای در آغاز آن، درشمار چند کتاب اصلی آموزشی عرفان نظری‌اند. مقدمۀ او بر شرحی که بر «تائیۀ کبری» سرودۀ ابن فارض نگاشت نیز اثری بسیار معروف است. قیصری را پیش از آن‌که بتوان در یکی از سلسله‌های متصل صوفیه جای داد، می‌بایست از بزرگان عرفان نظری‌ِ محیی‌الدینی دانست. بی‌تردید، فضای حاکم بر عرفانِ‌ قرون متأخر ایران، به‌ویژه سلسله‌ای که با آقا محمدرضا قمشه‌ای پدیدار شد و تاکنون ادامه دارد، سخت تحت تأثیر اوست و درک عناصرِ عرفان فصوصی، بدون درنظرگرفتن آراء او، امکان‌پذیر نبوده است.