ماداگاسکار

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
ماداگاسکار
نام فارسی ماداگاسْکار
نام لاتین Madagascar
نظام سیاسی مهوری فدرال چندحزبی با دو مجلس قانون‌گذاری
جمعیت  ۲۰,۷۱۴,۰۰۰ نفر
موقعیت جنوب شرقی افریقا
پایتخت آنتاناناریوو
تراکم نسبی (نفر در کیلومتر مربع) ۳۵.۳
رشد سالانه (درصد)  ۲.۸
شهرهای اصلی آنتاناناریوو، آنتسیرانانا، فیانارانتسوآ، ماهاجانگا، توآماسینا و تولیارا
زبان مالاگاسی و فرانسوی
گروه‌های قومی مالاگاسی‌ها 
دین مسیحیت
مساحت (کیلومتر مربع) ۵۸۷,۰۴۰ 

ماداگاسْکار (Madagascar)

نمايي از شهر آنتاناناريوو
نمايي از شهر آنتاناناريوو

موقعیت. کشور ماداگاسکار در دوراب[۱]های ساحل جنوب شرقی افریقا قرار دارد. اقیانوس هند از شمال و شرق و جنوب و تنگۀ موزامبیک[۲] از غرب آن را در میان گرفته‌اند. مساحت این کشور ۵۸۷,۰۴۰ کیلومتر مربع و شهر آنتاناناریوو[۳] پایتخت آن است.

سیمای طبیعی. جزیرۀ کوهستانی ماداگاسکار، چهارمین جزیرۀ بزرگ جهان (به جز استرالیا)، ۱,۰۶۰ کیلومتر درازا دارد و پهنای آن از شرق به غرب ۳۶۰ کیلومتر است. رشته‌کوه‌های آنکاراترا[۴]، با ارتفاع حداکثر ۲,۶۴۴ متر (قلۀ تسیافاجاوُنا[۵])، در مرکز و نیز رشته‌کوه‌های تساراتانانا[۶]، که منشأ آتشفشانی دارند، در شمال استخوان‌بندی این سرزمین را تشکیل می‌دهند؛ قلّۀ ماروموکوترو[۷] با ارتفاع ۲,۸۷۶ متر در کوه‌های شمالی، بلندترین نقطۀ کشور ماداگاسکار به‌شمار می‌آید. دامنه‌های شرقی کوه‌های مزبور با شیب تند به نوار باریک ساحلی اقیانوس هند منتهی می‌شود و دامنه‌های غربی آن به جلگه‌های نسبتاً پهن و وسیع ساحل تنگۀ موزامبیک پایان می‌یابد. رودخانه‌های این کشور، که جملگی از ارتفاعات مرکزی سرچشمه می‌گیرند و به سوی غرب روان می‌شوند، طولانی‌تر و رودهای دامنه‌های شرقی کوتاه‌تر و پرشیب‌ترند و آبشارهای بلند و زیبایی را در مسیر خود پدید می‌آورند. مهم‌ترین رودخانه‌های این کشور عبارت‌اند از بِتسیبوکا[۸]، مانگوکی[۹]، و ایکوپا[۱۰]. علاوه بر رودهای مزبور، دریاچه‌های زیبایی مانند دریاچۀ آلائوترا[۱۱]، که بیشتر در دهانۀ آتشفشان‌های خاموش این جزیره قرار دارند، از چشمگیرترین عوارض آبی سرزمین مذکور محسوب می‌شوند. خطوط ساحلی کشور ماداگاسکار تقریباً هنجار و بدون بریدگی است و خلیج آنتونژیل[۱۲]، در ساحل شمال شرقی، بزرگ‌ترین عارضۀ ساحلی این کشور است و جزیرک‌های نوسی بِه[۱۳] و نوسی بورائا[۱۴] بخش‌هایی از این سرزمین را تشکیل می‌دهند. این سرزمین به‌سبب داشتن خاک سرخ‌رنگ که نوعی گِلِ اُخراست و از ترکیبات آهن و دیگر مواد قرمزرنگ پدید آمده، به جزیرۀ بزرگ سرخ[۱۵] معروف است. کشور ماداگاسکار به شش ایالت تقسیم می‌شود و شهرهای مهم آن عبارت‌اند از آنتاناناریوو، آنتسیرانانا[۱۶]، فیانارانتسوآ[۱۷]، ماهاجانگا[۱۸]، توآماسینا[۱۹] و تولیارا[۲۰]. ماداگاسکار دارای اقلیم متنوع است. ارتفاعات آن معتدل و هوای آن نسبتاً مطلوب، و کرانه‌های آن از اقلیم مدارگانی[۲۱] متأثر است. بارندگی نواحی شمالی و شرقی آن فصلی و ارتفاعات آن نسبتاً خشک و جنوب آن نیمه‌خشک[۲۲] است. میانگین دمای شهر آنتاناناریوو در دی‌ماه ۲۱ درجۀ سانتی‌گراد، در تیرماه پانزده درجۀ سانتی‌گراد، و میانگین بارندگی سالانۀ آن ۱۳۵۰ میلی‌متر است. سراسر جزیرۀ ماداگاسکار تا چند سال پیش پوشیده از جنگل و علفزارهای بارانیِ انبوه بود. پاک‌سازی جنگل‌ها و ایجاد کشتزارها به نابودی بخش وسیعی از جنگل‌ها انجامیده تا جایی که فقط ۲۶ درصد از مساحت کشور را پوشش گیاهی فراگرفته است. این سرزمین به‌سبب جدابودن از سرزمین اصلی افریقا، حیات وحش خاص خود را دارد و انواع لموریا (میمون پوزه‌دار)، حشره‌خوار، تمساح، حربا و گونه‌های مختلف پروانه و پرنده حیات وحش آن را تشکیل می‌‌دهند.

اقتصاد. ماداگاسکار از نظر اقتصادی به کشاورزی سنتی وابسته است و ۷۵ تا ۸۰ درصد از نیروی کار آن در همین بخش اشتغال دارند. قهوه، وانیل، سیر، الیاف گیاهی، نیشکر، برنج، سیب‌زمینی، موز، انبه، و ذرت از محصولات کشاورزی این کشور به‌شمار می‌آیند. روند تولید مواد کشاورزی با رشد سریع جمعیت کشور هماهنگ نیست و صید ماهی نیز در وضعیت خیلی ابتدایی قرار دارد که حتی کفاف نیازهای داخلی را نمی‌دهد. کانی‌هایی چون کرومیت و گرافیت و مقدار کمی طلا و سنگ‌های قیمتی منابع زیرزمینی ماداگاسکار را تشکیل می‌دهند. صنعت ماداگاسکار بیشتر بر فرآوری مواد کشاورزی استوار است و تولید صابون، منسوجات، طناب‌های کنفی، شکر، و مواد غذایی و اخیراً نیز مونتاژ اتومبیل از فعالیت‌های صنعتی این کشور محسوب می‌شوند.

حکومت و سیاست. نوع حکومت ماداگاسکار جمهوری فدرال چندحزبی با دو مجلس قانون‌گذاری است. مجلس ملی ماداگاسکار از ۱۶۰ عضو انتخابی و مجلس سنای آن از ۹۰ عضو تشکیل می‌شود که ۶۰ عضو آن انتخابی‌‌اند و ۳۰ عضو دیگر را رئیس‌جمهور منصوب می‌کند و دورۀ نمایندگی آنان چهار سال است. رئیس‌جمهور این کشور با آرای همگانی و برای پنج سال برگزیده می‌شود و انتخاب و انتصاب نخست‌وزیر از وظایف اوست.

مردم و تاریخ. جمعیت ماداگاسکار حدود ۲۰,۷۱۴,۰۰۰ نفر (۲۰۱۰) و تراکم نسبی آن ۳۵.۳ نفر در کیلومتر مربع است. رشد سالانۀ جمعیت این کشور ۲.۸ درصد است و ۹۹ درصد از این تعداد را مالاگاسی‌ها تشکیل می‌دهند. ۵۱ درصد از آنان مسیحی‌اند و ۷۷ درصد از مردم در روستاها به‌سر می‌برند. مالاگاسی و فرانسوی زبان‌های رسمی این کشور است. ماداگاسکار را احتمالاً دریانوردان اندونزیایی در قرن ۱۰م مسکونی کرده‌اند. افریقایی‌های بسیاری در قرن ۱۴م به این سرزمین مهاجرت کردند و در کنار اندونزیایی‌های مهاجر ساکن شدند؛ هم‌زمان، سوداگران عرب، آیین اسلام را در آن سامان اشاعه دادند. ماداگاسکاری‌ها و مالاگاسی‌ها طی قرن‌های گذشته درهم آمیخته‌اند، اما نزدیکی زبان آنان با مردم اندونزی همچنان محفوظ و محسوس است. بازرگانان فرانسوی در قرن ۱۶ به این جزیره وارد شدند و ماندگاه‌[۲۳]هایی برای خود تأسیس کردند؛ آنان از سلطان محلی حمایت کردند و به مبادلۀ اسلحه و برده پرداختند. رادامای اول، سلطان ماداگاسکار (۱۸۱۰ـ۱۸۲۸)، ارتش این کشور را سازمان‌دهی کرد و الفبای لاتین را برای تحریر زبان ملی کشور برگزید و با اعراب و اروپاییان روابط دوستانه برقرار کرد. با مرگ او، فرانسوی‌ها به خاک ماداگاسکار دست‌اندازی کردند و با تملک بهترین اراضی به کشت نیشکر، پنبه، و قهوه پرداختند. بهره‌کشی خشونت‌آمیز از بومیان به شورش آنان انجامید؛ این سرزمین در ۲۶ ژوئن ۱۹۶۰ به استقلال دست یافت و میلیبرت تسیرانانا، رهبر حزب سوسیال دموکرات، به سمت نخستین رئیس‌جمهور کشور انتخاب شد. در ۱۹۹۸ با تجدید نظر در قانون اساسی، ایالت‌های شش‌گانۀ کشور به خودگردانی داخلی دست یافتند و نظام کشور به جمهوری فدرال مبدل شد.

 


  1. offshore waters
  2. Mozambique Channel
  3. Antananarivo
  4. Ankaratra
  5. Tsiafajavona
  6. Tsaratanana
  7. Maromokotro
  8. Betsiboka
  9. Mangoky
  10. Ikopa
  11. Alaotra
  12. Antongil
  13. Nosy Be
  14. Nosy Baraha
  15. Great Red Island
  16. Antsiranana
  17. Fianarantsoa
  18. Mahajanga
  19. Toamasina
  20. Toliara
  21. tropical
  22. semiarid
  23. settlement