مار افعی
مار اَفعی (viper)
هر یک از مار[۱]های سمی، دارای دندان سمی در جلو دهان، از خانوادۀ افعی‌ها[۲]. طول افعی‌ها از ۳۰ سانتی‌متر تا سه متر متغیر است و اغلب دارای طرح‌هایی لوزی‌شکل یا کنگره‌دارند. اغلب زنده‌زایند. افعی‌ها حدود ۱۵۰ گونه دارند. افعی‌های واقعی[۳]، از زیرخانوادۀ ویپرین[۴]، در افریقا و جنوب غربی آسیا یافت می‌شوند و عبارت‌اند از مار جعفری (افعی)[۵] Vipera berus، افعی پُفی افریقایی[۶] Bitis arietans، و افعی شاخ‌دار[۷] شمال شرقی افریقا Cerastes Cornutus. زیرخانوادۀ دوم، کروتالینه[۸]، شامل بیشتر افعی‌های حفره‌دار[۹] برّ جدید (قارۀ امریکا)[۱۰] است، ازجمله مارهای زنگی[۱۱] و مارهای سَرمِسی[۱۲] قارۀ امریکا. این مارها دارای حفرۀ حساس به حرارت، بین چشم و منفذ بینی‌شان‌اند. در ایران، از جنس Vipera شش گونه شناسایی شده است که با دوازده گونۀ دیگر مجموعاً خانوادۀ ویپریده[۱۳] را تشکیل می‌دهند.