مزین الدوله، میرزا علی اکبرخان (نطنز ۱۲۲۲ـ۱۳۱۱ش)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

میرزا علی‌اکبرخان مُزَّین‌الدّوله (نطنز ۱۲۲۲ـ ۱۳۱۱ش)
(مشهور به نقاشباشی) نقاش و مؤسس تئاتر دارالفنون. از نخستین شاگردانی بود که در ۱۲۴۸ش برای تحصیل به اروپا اعزام شد. در مدارس عالی پاریس نقاشی و موسیقی را فراگرفت، و با زبان و ادبیات فرانسه آشنا شد. تخصص اصلی او نقاشی بود، و تابلوهای متعددی از خود به‌جا گذاشت، و فرهنگ «مزین‌اللغه» را که مشتمل بر ۵۰هزار لغت است تألیف و در ۱۳۰۴ منتشر کرد.

مزین‌الدوله از ۱۲۵۳ش در مدرسۀ دارالفنون به تدریس زبان فرانسه و تعلیم نقاشی و موسیقی مشغول شد، و در ۱۲۶۴ با تأسیس و ادارۀ تئاتر دارالفنون نخستین شخصی بود که تئاتر را به‌ روش اروپایی در ایران پایه‌ریزی کرد. به کمدی‌های مولیر علاقه‌مند بود و به اجرای آن‌ها در تالار دارالفنون پرداخت. او به ‌کمک کریم شیره‌ای و اسماعیل بزاز نمایش‌های «ترش‌علی بیگ»، «هانس پینه‌دوز» و «عروسی اجباری» را اجرا کرد.

کمال‌الملک، مصورالملک و رضاقلی‌خان هدایت از شاگردان وی بوده‌اند.