مستوفی بافقی، محمد مفید ( ـ۱۰۹۱ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مُستوفی بافقی، محمد‌مفید ( ـ۱۰۹۱ق)
تاریخ‌نگار و شاعر ایرانی. در روزگار شاه سلیمان صفوی به‌سر می‌برد و در امور دیوانی صاحب منصب بود. در ۱۰۷۷‌ق، به سِمت مستوفی اوقاف یزد و در ۱۰۷۹‌ق، به منصب نظارت اوقاف آن‌جا رسید. پس از درگذشت پسرش از کارهای دیوانی کناره گرفت و در ۱۰۸۱ق، به اصفهان رفت و سپس به عراق کوچید. در ۱۰۸۲ق، در بصره کتابی به نام جامع مفیدی در تاریخ صفویه تألیف کرد که بخش‌های بازماندۀ آن در ۳ جلد به‌کوشش ایرج افشار به‌چاپ رسید (تهران، ۱۳۴۰ش). پس از آن به هند رفت و در ۱۰۸۶ق، در دهلی نشیمن گزید. در ۱۰۸۸‌ق، در اوجین (اوجان) به خدمت شاهزاده محمد‌اکبر، فرزند عالمگیر گورکانی، رسید و منصب دو صدی یافت و همراه او به مولتان رفت. در ۱۰۸۹، منصب وزارت و میرسامانی شاهزاده را عهده‌دار شد. در ۱۰۹۰ق، کتاب جامع مفیدی را در هند به‌پایان برد. محمد‌مفید در ۱۰۸۷ق، کتابی به نام مختصر مفید در احوال بلاد و ولایات ایران در دکن آغاز کرد و در ۱۰۹۱ق، در لاهور به‌پایان رساند. از دیگر آثارش: مجالس‌الملوک در زندگی‌نامۀ شاهان ایران از آغاز تا ۱۰۴۹ق است؛ دیوان شعر؛ شرح احوال که همان مقالۀ پنجم جامع مفیدی است.