معاضدت قضایی
مُعاضدت قضایی
سازوکاری جهت تأمین وکیل دعاوی برای دفاع از اشخاص تهی‌دست، که قادر به پرداخت حق‌الوکالۀ وکیل نیستند. به‌موجب مادۀ ۳۲ قانون اصلاح پاره‌ای از قوانین دادگستری مصوب ۱۳۵۶ش، کانون‌های وکلای دادگستری متصدی این امرند. بدین منظور مؤسسۀ معاضدت قضایی در کانون‌های وکلا تشکیل شد تا برای متقاضیان، وکیلِ معاضدتی در امور حقوقی تعیین کند. متقاضیان بایستی تقاضای معاضدت خود را به انضمام مدارک و مستندات، ازجمله گواهی معتمدین و شهودِ محل مبنی بر عدم قدرت او برای تأدیۀ حق‌الوکاله، به دبیرخانۀ این مؤسسه مزبور ارائه دهند. معاضدت قضایی در صورتی که تشخیص دهد که مقصود تقاضاکننده، سوءاستفاده است از تعیین وکیل خودداری و تقاضای او را رد می‌کند، اما در صورت قبول تقاضا، برای متقاضی وکیل معاضدتی انتخاب می‌شود. وکیل منتخب مکلف است قرارداد حق‌الوکاله را تنظیم کند و نسخۀ دوم آن را با رسیدِ وکالتنامه به دبیرخانۀ معاضدت قضایی بفرستد. میزان حق‌الوکالۀ وکیل معاضدتی و شرایط پرداخت آن در آیین‌نامۀ اجرایی مادۀ دَه قانونِ تشکیل صندوق حمایت وکلا و کارگشایان، مصوب ۲۱/۴/۱۳۷۴، آمده است. در برخی کشورها ازجمله انگلستان، معاضدت قضایی فقط به کسانی داده می‌شود که درآمد آن‌ها از حد نصاب خاصی کمتر باشد و نتوانند هزینۀ دادرسی را بپردازند. مقررات معاضدت قضایی دربارۀ دعاوی مدنی و کیفری متفاوت است.