معاهده سیاسی و بازرگانی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

معاهدۀ سیاسی‌ و بازرگانی‌
عهدنامه‌ای میان دولت ایران و دولت انگلیس. این قرارداد در ۱۲۱۵ق/۱۸۰۱ منعقد شد و نمایندۀ ایران در این معاهده، ابراهیم‌خان اِعْتِمادُالدّوله و نمایندۀ دولت انگلیس سِرجان مَلْکَمْ‌خان بود. به‌ موجب‌ این معاهده‌‌، ایران‌ متعهد شد که‌ متحد انگلیس‌ باشد‌ و اگر افغان‌ها به‌ هند حمله کنند، مانع اقدام‌ آن‌ها شود. انگلیس‌ نیز متعهد شد،‌ در صورت‌ حملۀ‌ فرانسوی‌ها و افغان‌ها به‌ ایران‌، تسهیلاتی‌ در اختیار این‌ کشور قرار دهد. به‌موجب‌ معاهدۀ‌ بازرگانی‌، تُجّار انگلیسی‌ و کارمندان‌ آن‌ها آزادانه‌ در بنادر و شهرهای‌ ایران‌ به‌ میل‌ خود تجارت‌ می‌کردند‌ و از پرداخت‌ هرگونه‌ عوارض‌ دولتی‌ معاف‌ بودند. با مرگ‌ تزار روس‌ و منتفی‌‌شدن‌ حملۀ‌ فرانسه‌ به‌ هند و ایجاد اتحاد میان‌ انگلیس‌ و روس‌، انگلیس‌ عملاً از اجرای تعهدات‌ خود خودداری‌ کرد.