معاهده یمن - بریتانیا
معاهده‌ی یمن - بریتانیا (1934م)
توافقی میان دولت امام یحیی پادشاه یمن و مقامات انگلیسی منطقه‌ی مستعمره‌ی عدن در 11 فوریه 1934. این معاهده در تاریخ مذکور امضا شد، اما تایید آن تا 4 سپتامبر آن سال و پس از خارج شدن نیروهای امام یحیی از برخی مناطق تحت‌الحمایه به تأخیر افتاد. امام یحیی معتقد بود که مستعمره‌ی عدن و مناطق پیرامون آن بخشی از اراضی یمن است و از این رو برای ابراز بی‌اعتباری خط مرزی‌ای که دو قدرت اشغالگر ترکیه و انگلیس میان مناطق اشغال خود در اراضی یمن ترسیم کرده بودند، نیروهای خود را وارد شهر ضالع کرد تا با فشار آوردن به نیروهای انگلیسی، آنان را وادار به عقب‌نشینی از استان حدیده کند. او در پیشبرد سیاست بازپس‌گیری مناطق اشغالی جنوب، با این معاهده توانست از ایتالیا که در آن سوی دریا و در سواحل آفریقا دارای مستعمراتی بود کمک بگیرد. معاهده‌ی یمن-ایتالیا در 1926 و معاهده‌ی یمن-شوروی در 1928 به تقویت دولت امام یحیی در معادلات قدرت کمک کرد. انگلیسی‌ها که از گسترده شدن نفوذ ایتالیا و شوروی در یمن بیمناک بودند و از سوی دیگر شاهد مقاومت شدید یمنی‌ها در برابر ترک‌ها بودند، چاره‌ای جز تن دادن به معاهده‌ای با امام یحیی ندیدند. امام یحیی هم که با مشکلات داخلی فراوانی دست و پنجه نرم می‌کرد، ترجیح داد تا با همسایه استعمارگر قدرتمندش به آتش‌بس دست یابد.
این معاهده از یک مقدمه و هفت ماده تشکیل شده که بر دو محور اساسی متمرکز است: 1. حاکمیت صلح و آرامش میان یمن و مناطق تحت‌الحمایه؛ 2. تنظیم روابط تجاری. براساس این معاهده، انگلیس استقلال و حاکمیت سیاسی کامل و مطلق یمن و امام یحیی را به رسمیت شناخت، اما در آن تکلیف مساله‌ی مرزها بر اساس بند 7 به چهل سال بعد موکول شده بود. به موجب ماده‌ی 6 معاهده، این توافق مبنای همه‌ی معاهده‌های پس از خود شمرده شد. این معاهده پیش از آن که منافع دولت امام یحیی را تامین کند، به سود انگلیسی‌ها بود. زیرا مدت چهل سالی که برای آن تعیین شده بود به تثبیت نفوذ انگلیسی‌ها در جنوب یمن می‌انجامید. تسهیلاتی که این معاهده برای تجار دو طرف در سرزمین‌های دیگری فراهم کرد به برتری انگلیسی‌ها بر دو رقیبشان، یعنی ایتالیایی‌ها و روس‌ها، انجامید.