منتخب التواریخ

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مُنْتَخَبُ‌التَّواریخ

کتابی‌ تاریخی‌ به‌ فارسی‌ منسوب‌ به‌ مُعینُ‌الدّین‌ نَطَنْزی‌ (قرن‌ ۹ق). کتاب‌ شامل‌ تاریخ‌ عمومی‌ از زمان‌ هبوط‌ آدم‌ تا زمان‌ مرگ‌ تیمور (۸۰۷ق) و پاره‌ای‌ حوادث‌ پس‌ از آن‌ تا ۸۱۶ق بوده که در شیراز نوشته شده است‌. از کتاب‌ دو تحریر مختلف‌ در دست‌ است‌. در تحریر نخست‌، مؤلف‌ در ۸۱۶ق، کتاب‌ را به‌ نام‌ میرزا اسکندر، از نوادگان‌ تیمور، تألیف‌ کرده‌ و وعدۀ‌ تألیف‌ بخش‌ دیگری‌ در تاریخ‌ میرزا اسکندر را داده‌ است‌ و تحریر دوم‌، مربوط‌ به‌ هنگامی‌ است‌ که‌ مؤلف‌ بعد از غلبه شاهرخ بر اسکندر (در ۸۱۷ق) به‌ شاهرخ پیوسته‌ و ناگزیر در کتاب‌ تجدیدنظر کرده‌ و به‌ حذف‌ یا تغییر بخش‌هایی‌ از کتاب‌ پرداخته‌ است. از هر دو تحریر نسخه‌های‌ خطی‌ متعددی‌ موجود است‌. بخش‌ مربوط‌ به‌ حوادث‌ قرون ۷ـ۹ق به‌ کوشش‌ ژان‌ اوبن‌ به‌چاپ‌ رسیده‌ است‌ (تهران‌،‌۱۳۳۶ش)‌ که‌ شامل‌ بخش‌هایی‌ چون‌ فارس و جنوب ایران‌، امرای ماوراءالنهر و احوال امیرتیمور‌، آسیای‌ مرکزی‌ و پادشاهان‌ ایران‌ پس‌ از مغول‌ و تاریخ‌ تیمور است‌.