منصور عباسی
منصور عباسی ( ـ۱۵۸ق)
مشهور به ابوجعفر عبدالله، ملقب به المنصور بالله و معروف به دَوانیقی یا اَبودَوانیق، دومین خلیفۀ عباسی (حک: ۱۳۶ـ۱۵۸ق). برادر ابوالعباس سفّاح بود و برای او بیعت ولایتعهدی گرفت؛ اما پس از مرگ سفاح (ذیحجۀ ۱۳۶ق)، عموی آن‌ها، عبدالله بن علی مدعی خلافت شد. منصور، وی را شکست داد و در سال اول خلافت خود (۱۳۷ق) ابومسلم خراسانی، رئیس داعیان عباسی و حامی حکومت آنان را کشت. از حوادث مهم دوران خلافت منصور و اقدامات او، قیام محمد بن عبدالله بن حسن، ملقب به نَفْسِ زَکیّه و برادرش، ابراهیم قتيل باخمرا، در مدینه و بصره و سرکوب آن‌ها (۱۴۵ق)، فرار عبدُالرّحمان بن معاویۀ اموی به سال ۱۳۸ق به اندلس و ایجاد حکومت امویان اَندُلُس، گسترش وسعت مسجدالحرام، بنای شهر بغداد (مَدینةُالسّلام) و انتقال پایتخت به آن، پیدایش فرقۀ راوَنْدیّه ـ قائلان به الوهیت منصور و شورش و نهایتاً سرکوبی آنان، قیام اُسْتاذْسیس در خراسان به خونخواهی ابومسلم و سرکوبی آن به‌دست مهدی فرزند خلیفه، وادارکردن عیسی بن موسی به خلع خویش از ولایتعهدی و اعلام مهدی به‌عنوان خلیفۀ آینده پس از پدرش منصور، شورش در یمامه و بحرین، شورش خوارج در تونس، جنگ با پادشاه فَرْغانه که در کاشغر اقامت داشت و درخواست صلح آنان، و بنای شهر مَصیّصه است. منصور پس از ۲۲ سال خلافت در سفر حج درگذشت و میان حَجون و بِئِر میمون دفن شد. مردی حریص و بخیل بود و «ابوالدَوانیق» لقب گرفت، زیرا حساب هر «دانق» (یک‌‌ششم درهم) را از کارگزارانش و صنعتگران می‌کشید.