منطق الطیر
مَنطِقُ‌الطِّیْر
(یا: مقامات طیور) سرودۀ عطار نیشابوری، منظومه‌ای عرفانی به فارسی. این مثنوی بر وزن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن سروده شده است. در این داستان، مرغان برای یافتن پادشاهی برای خود، گردهم می‌آیند و به پیشنهاد هدهد، سیمرغ را به پادشاهی برمی‌گزینند. مرغان برای رسیدن به سیمرغ به‌راه می‌افتند، اما در میانۀ راه بسیاری از آنان جان می‌بازند و برخی از سفر بازمی‌مانند، تا این‌که فقط سی مرغ می‌مانند که در‌واقع، همان سیمرغ آرمانی است و در آن‌جا درمی‌یابند که طالب و مطلوب یکی است. عطار در این منظومه به ۷ مرحلۀ عرفان (طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت، فنا) اشاره می‌کند. منطق‌الطیر معروف‌ترین منظومۀ عرفانی عطار است و شاعر در آن به منظومۀ رسالة‌الطیر غزالی نظر داشته است. این اثر نثری ساده و روان دارد. زبان آن آمیخته با آیات، احادیث، امثال، قصص و حکایات است. منطق‌الطیر به تصحیح ذکاء‌الملک فروغی (تهران، ۱۳۱۹ق)، گارسن دوتاسی (پاریس، ۱۸۵۷)، محمدجواد مشکور (تهران، ۱۳۳۷ق) و سید صادق گوهرین (تهران، ۱۳۴۲ش) به‌چاپ رسیده و به عربی، اردو، ترکی، انگلیسی، فرانسوی و سوئدی نیز ترجمه شده است.