مهرانگیز منوچهریان

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
مهرانگیز منوچهریان
زادروز مشهد 1285ش
درگذشت تهران 14 تیر 1379ش
ملیت ایرانی
تحصیلات و محل تحصیل دکترای حقوق- دانشگاه تهران
شغل و تخصص اصلی حقوق­دان و سیاست­مدار
شغل و تخصص های دیگر مترجم و مولف
آثار سازمان ملل و حقوق زن (ترجمه)؛ زیبایی­‌شناسی (برای سال ششم ادبی)
گروه مقاله حقوق
جوایز و افتخارات  جایزه صلح حقوق بشر سازمان ملل متحد (1968)
مهرانگیز منوچهریان
مهرانگیز منوچهریان

مهرانگیز منوچهریان (مشهد 1285ش- تهران 14 تیر 1379ش)

 

حقوق­دان، سیاست­مدار، مترجم و نویسنده­‌ی ایرانی. در کودکی به همراه پدر و مادرش، درة­التاج و منوچهر منوچهریان، به تهران مهاجرت کرد. به دلیل گذراندن تحصیلات ابتدایی در منزل، تحصیلات متوسطه‌­اش را از سال ششم در مدرسه­‌ی عفتیه و مدارس فرانسوی­‌زبان ژاندارک و فرانکو پرسان و همچنین دارالمعلمات به پایان رساند. در همین دوره زبان فرانسوی را فراگرفت و نزد اساتید برجسته­‌ی موسیقی ایران، چون علینقی_وزیری و روح‌­الله خالقی، نیز آموزش موسیقی دید. در سال ۱۳۱۷ در رشته­‌ی فلسفه و علوم تربیتی لیسانس گرفت. او یکی از ۱۴ دختری بود که در سال ۱۳۲۴ وارد دانشکده­‌ی حقوق شد و در سال ۱۳۲۷ فارغ­‌التحصیل گردید. در ۱۳۲۸ کتاب انتقاد قوانین اساسی و مدنی و کیفری ایران از نظر حقوق زن را همزمان با آغاز کار وکالتش به چاپ رساند. منوچهریان اولین و تنها زنی بود که در کنکور رشته­‌ی دکتری حقوق در سال ۱۳۳۴ ثبت نام کرد. او نفر اول آن سال و همسرش، حسینقلی حسینی­‌نژاد، نفر دوم شد. در سال ۱۳۳۸ دکترای خود را گرفت. او همچنین از اولین کسانی است که در مورد قوانین مربوط به اطفال بزه­کار کار کرده و در واقع پایه­‌گذار رشته­‌ی اطفال در دکتری حقوق است.

منوچهریان که به زبان­های فرانسوی و انگلیسی تسلط داشت و با عربی و آلمانی آشنا بود، اولین زنی است که در سال ۱۳۴۳ جزو نمایندگان دوره­‌ی چهارم به مجلس سنا راه یافت. او در سال ۱۳۵۱ به علت اعتراض به قانون گذرنامه از سناتوری استعفا داد. به این ترتیب نام او به عنوان تنها مقام مستعفی دوران اختناق پهلوی دوم در تاریخ ثبت شده است. در سال ۱۹۶۸ موفق به دریافت «جایزه‌ی صلح حقوق بشر سازمان ملل متحد» (به عنوان اولین برنده­‌ی این جایزه) شد و در سال ۱۹۷۱ برنده­‌ی جایزه­‌ی مرکز صلح جهانی از طریق حقوق شد. منوچهریان که عضو اتحادیه‌ی بین­‌المللی زنان حقوقدان بوده در سال ۱۳۴۰ اتحادیه­‌ی زنان حقوقدان ایرانی را تأسیس کرد که به رغم فشارهای سازمان زنان ایران برای عضویت در آن سازمان، توانست استقلال خود را حفظ کند. او رئیس افتخاری مادام‌­العمر اتحادیه­‌ی بین‌­المللی زنان حقوقدان از سال ۱۳۵۲/ ۱۹۷۳ بود. منوچهریان در این اتحادیه­‌ها و انجمن­‌ها و مراکز نیز عضویت داشته است: اتحادیه­‌ی بین‌­المللی وکلای دادگستری، مرکز صلح جهانی از طریق حقوق، انجمن آمریکایی حقوق بین‌­الملل، انجمن بین‌­المللی حقوقدانان، انجمن بین­‌المللی زنان در ایران، اتحادیه­‌ی بین‌­المجالس و کمیته­‌ی مکاتبات وابسته به شورای ملی زنان آمریکا و...

از آثار او علاوه بر ترجمه­‌ی ۲۰ میثاق سازمان ملل (مربوط به وضع حقوق زن) می‌­توان به ترجمه و تالیف آثاری (بالغ بر 40 کتاب) در زمینه­‌ی موسیقی، روان­‌شناسی، فلسفه و اطفال اشاره کرد که ما به برخی از انها اشاره می‌کنیم: بیماری­‌های روحی عصبی (اثر هانری باروک)؛ فلسفه‌ی اخلاق (اثر لوماریه)؛ روان­‌شناسی برای سال ششم ادبی و پنجم فنی دختران؛ چرا اطفال ناسازگار می­‌شوند و چه باید کرد؟؛ روان‌­شناسی از نظر پرورش کودکان؛ مساله‌ی جرائم اطفال: طرح تأسيس محاكم اختصاصی اطفال؛ طرح قانون حمایت صغار؛ نابرابری­‌های حقوقی زن و مرد در ایران و راه اصلاح آن؛ طرح اصلاحی بعضی از مواد قانون مدنی و نسخ ماده­‌ی ۱۷۹ قانون جزا؛تربیت سیاسی و اجتماعی زن (ترجمه)؛سازمان ملل و حقوق زن (ترجمه) وزیبایی­شناسی (برای سال ششم ادبی).

 

منابع:

  • کارنمای زنان کارای ایران، پوران فرخزاد؛ قطره: 1381
  • زنان مودب، بنفشه حجازی؛ قصیده‌سرا- آشیان: 1396