موسی
موسی (ع) (قرن ۱۳پ‌م)
از پیامبران اولوا العَزْم. زبان‌شناسان در عجمی‌بودن نام موسی متفق‌اند و این واژه را مرکب از «مو» به‌معنی آب و «شا» به‌معنی درخت پنداشته‌اند و گفته‌اند از آن‌جا که موسی از میان آب و درخت گرفته شده به این نام موسوم گردیده است. در عهد عتیق، مقام شارع و داور عبرانی را دارد که بنی‌اسرائیل را از مصر به ارض موعود کنعان برد. او مدعی شد که، در طور/کوه سینا، شریعت شفاهی و کتبی را شامل احکام عشره/ده فرمان حک‌شده بر الواح سنگی از یهوه دریافت کرده است. پنج سِفر نخست عهد عتیق را که در یهودیت به تورات موسوم است به او نسبت داده‌اند. به روایت تورات، پس از آن‌که فرعون دستور قتل همۀ نوزادان پسر عبرانیان را صادر کرد، موسای نوزاد را در نی‌زارهای کنارۀ نیل پنهان کردند. یکی از دختران فرعون او را یافت و بزرگ کرد. سرانجام او رهبر قوم بنی‌اسرائیل در خروج از مصر و ۴۰ سال سرگردانی در بیابان شد. در ۱۲۰سالگی پس از آن‌که از کوه فِسجَه نگاهی به ارض موعود افکند جان سپرد. نام پدر و مادر موسی در قرآن ذکر نشده است اما برحسب تورات نام پدرش عمران و مادرش یوکابد نام داشته است. نام حضرت موسی ۱۳۶بار در قرآن آمده است و در بیست سوره از او سخن گفته شده است. داستان زندگی و پیامبری او در قرآن (اعراف، ۱۳۰ـ۱۷۲؛ یونس، ۷۵ـ۹۵ و ...) آمده است. مفصل‌ترین بخش داستان او در (طه، ۹ـ۱۰۱؛ قصص، ۳ـ۴۳) بیان شده است. فرعون دستور داده بود که فرزندان ذکور بنی‌اسرائیل به‌هنگام تولد کشته شوند (قصص، ۵) از این‌رو مادر موسی فرزند خود را در صندوقی گذاشته به رود نیل می‌اندازد (قصص، ۱۳) آسیه همسر فرعون او را از آب گرفت و به فرزندی پذیرفت و مادر موسی را به‌عنوان دایه برای او انتخاب کرد. در جوانی به‌همراه همسرش صفورا (دختر شعیب) عازم مصر شد و در وادی اَیمَن به رسالت مبعوث شد (قصص، ۳۰ـ۳۱) و مأمور هدایت فرعون و نجات بنی‌اسرائیل از اسارت او و رساندن آنان به ارض مقدس شد. موسی معجزاتی چند ظاهر کرد که فرعون همه را سحر خواند. در نهایت به امر الهی قوم موسی از مصر به شام کوچ کردند و فرعونیان که در تعقیب آن‌ها بودند در دریای سرخ غرق شدند.