میشلس، روبرت (۱۸۷۶ـ۱۹۳۶)

میشِلْس، روبِرْت (۱۸۷۶ـ۱۹۳۶)(Michels, Robert)

نظریه‌پرداز اجتماعی و سیاسی آلمانی. در کتاب احزاب سیاسی (۱۹۱۱)، «قانون آهنینِ الیگارشی» را پیش‌نهاد و استدلال کرد که بر همۀ سازمان‌ها و جوامع، حتی بر دموکراسی‌ها، گروهی کوچک تسلط دارند که درپی کسب منافع خویش‌اند. همچنین، به زعمِ ‌وی، ایدئولوژی‌هایی همچون سوسیالیسم و کمونیسم جز شعارهایی توخالی برای سلطه بر تودۀ مردم چیز دیگری نیستند. میشلس، که ابتدا از منتقدان تندرو سوسیالیسم و کمونیسم بود، در اواخر عمر از هیتلر و موسولینی هواداری می‌کرد. برآمدن دولت‌های تمامیت‌خواه، نظیر فاشیسم و کمونیسم، را در دهۀ ۱۹۳۰ مؤید تحلیل خود می‌دانست مبنی‌بر این که توده‌ها خود قادر نیستند منافع‌شان را پی‌گیرند.

 

---