میمنه
مِیْمَنَه
شهری قدیمی در شمال افغانستان، کرسی استان فاریاب، در نزدیکی مرزهای ازبکستان، و در کنار رودخانۀ قیصریه. از مراکز تجارت کالاهای چرمی، ابریشم، گندم، غلات، فرش و میوه بود. بیشتر مردم شهر را ازبکان تشکیل می‌دهند. جمعیت آن را در سال‌های اخیر در حدود ۷۵,۹۰۰ نفر تخمین زده‌اند. در قرون وسطا به یهودان و یهودیه موسوم بود. معروف است که اینان از تبعیدشدگان دورۀ نبو‌کدنصر بودند. مدتی نیز محل استقرار پادشاه جوزجان بود. در قرن ۱۰ق به‌تصرّف شیبانیان درآمد و در قرون ۱۲ـ۱۳ق کرسی یکی از خانات کوچک ازبک بود. مضراب‌خان، حاکم میمنه، در ۱۲۵۳ق و پس از پیشروی‌های قوای محمد‌شاه قاجار در منطقۀ هرات، مطیع دولت ایران شد. سپس امیر دوست محمدخان افغان درصدد تصرّف آن برآمد، اما مرگ وی و حمایت‌های امیر بخارا از خانات میمنه سبب ابقای آن شد. این شهر در ۱۲۸۰ق مشتمل بر ۱۵۰۰ خانۀ گلی، بازاری آجری، مدرسه و چند مسجد بود و ۵۰ خانوار یهودی داشت. جمعیت خانات میمنه در همان سال نزدیک ۱۰۰هزار نفر بود. در ۱۲۹۰ق، پس از موافقت کمیسیون مرزی روسیه و افغانستان با الحاق میمنه به قلمرو افغانستان، قوای امیرشیرعلی خان، میمنه را محاصره و پس از سه ماه آن را اشغال کرد و میرحسین خان، حاکم میمنه، را با خانواده‌اش به کابل انتقال داد. دلاور خان، حاکم میمنه، در ۱۲۹۹ق خود را از دولت افغانستان مستقل اعلام کرد و سپس به روس‌ها متوسل، و سرانجام در ۱۳۰۱ق مغلوب دولت افغانستان شد.