نجات

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

نجات
(یا: النجاة) تألیف ابن سینا، به عربی، در مباحث منطق، طبیعیات، ریاضیات (هندسه، حساب، هیئت و موسیقی) و الهیات. بخش منطق همان مختصرالأوسط و بخش مغالطات و اساس مباحث طبیعیات و الهیات برگرفته از کتاب الحکمةالعروضیة است. به روایت جوزجانی، چون شیخ موفق به نگارش بخش ریاضی نشد، او خود رسایل گوناگون شیخ را به‌جای بخش هندسه، هیئت و ریاضی قرار داده و بخش ارثماطیقی (حساب) شفا را خلاصه کرده و در آن گذاشته است. فخرالدین اسفراینی، شاگرد فخر رازی، بر بنیاد آثار رازی، شرحی مبسوط بر بخش‌های منطق، طبیعیات و الهیات نوشت که بخش الهیات آن به‌کوشش حامد ناجی اصفهانی به‌چاپ رسیده است (۱۳۸۳ش). بخش‌هایی از نجات به فرانسوی، سریانی، عبری، لاتینی، آلمانی و فارسی (بخش الهیات، به قلم یحیی یثربی) ترجمه شده است. کهن‌ترین چاپ آن به‌همراه قانون در رم (۱۵۹۳) بوده، سپس در حیدرآباد (۱۳۵۴ق) و قاهره (۱۹۲۰) چاپ شده است؛ ویراست انتقادی آن همراه با تصویر بخش ریاضی به‌کوشش محمدتقی دانش‌پژوه به‌چاپ رسیده است (۱۳۶۴ش).