نجم الدین رازی، عبدالله (ری ۵۶۴ـ بغداد ۶۵۴ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

نَجم‌الدّین رازی، عبدالله (ری ۵۶۴ـ بغداد ۶۵۴ق)

(یا: نجم‌الدین دایه) عارف و صوفی ایرانی. به کسب علوم پرداخت و آن‌گونه که از آثارش نمایان است بهره‌ای بسزا از علوم قرآن و حدیث یافت. در جوانی، مدت‌ها به سیاحت پرداخت و از ری تا خراسان و از آن‌جا تا خوارزم و عراق را سیاحت کرد. او را از اصحاب نجم‌الدین کبری دانسته‌اند که به ارادۀ همو، از تربیت مجدالدین بغدادی برخوردار شد. آن‌گاه به قونیه رفت و با مولوی و صدرالدین قونوی ملاقات کرد و در همین سفر در نمازی، بر آن هر دو مقدّم شد و امامت کرد. آن‌گاه برای بقیۀ عمر، به عراق بازگشت. آرامگاه او را در مسجد شونیزیه، نزدیک قبر جنید و سرّی، دانسته‌اند. شماری از آثار او در‌شمار ارزشمندترین آثار صوفیان است. از آثارش: مرصادالعباد من‌المبدأ الی‌المعاد است که آن را در ۶۲۰ق در سیواس و به پاس انعام علاء‌الدوله کیقباد سلجوقی، سلطان قیصریه نوشت و دو تحریر از آن ساخت؛ بحرالحقایق و المعانی فی تفسیر‌ السبع‌المثانی که تفسیری است عرفانی بر قرآن کریم؛ معیار الصدق فی مصداق‌العشق.