نصرالله خان

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

نصرالله خان (سمرقند 1874م - کابل 1920م)

پادشاه افغانستان از 20 تا 28 فوریه 1919م (9 روز). پسر دوم از سه پسر عبدالرحمان خان بود. در ابتدای جوانی ضمن سفری به انگلستان با ملکه ویکتوریا دیدار کرد. در جریان این دیدار به ساخت بنیاد مسلمانان لیورپول کمک کرد. پس از خروج از انگلیس راهی پاریس، رم، ناپل و از طریق کراچی به افغانستان بازگشت. پس از فوت عبدالرحمان خان پسر بزرگش حبیب‌الله خان به سلطنت رسید. در سال­های آخر حکومت عبدالرحمان خان، رهبران مذهبی به شدت محدود و از قدرت کنار گذاشته شدند. حبیب‌الله خان برای به رسمیت شناخته شدن حکومتش دست یاری به سوی نصرالله خان دراز کرد که به سبب گرایشات شدید مذهبی و حفظ بودن قرآن در میان روحانیون بسیار مقبول بود. نصرالله خان با حمایت از برادرش کمک شایانی به استحکام پایه‌های حکومت او کرد؛ در عوض حبیب‌الله خان او را به عنوان فرمانده ارتش، رئیس شورای دولت، و همچنین جانشین خود معرفی نمود. با این وجود پس از مرگ مشکوک حبیب‌الله خان او در ابتدا از پذیرش حکومت سر باز زد و حکومت را حق عنایت‌الله خان فرزند ارشد برادرش دانست. عنایت‌الله خان نیز از پذیرش حکومت به نفع عمویش خودداری کرد. هنگامی که آن دو برای دیدار با سران قبایل از شهر خارج شده بودند، امان‌الله خان (پسر سوم حبیب‌الله خان) از فرصت استفاده کرد و با تصرف گنجینه­های شهر نیرویی را برای مقابله با عمویش فراهم آورد. نصرالله خان برای جلوگیری از خون‌ریزی از حکومت استعفا داد. امان‌الله خان در ابتدا به او امان داد ولی بعدها در جریان محاکمه‌ی مقصران مرگ حبیب‌الله خان او را به جرم دست داشتن در قتل پدرش اعدام کرد.