نقش (موسیقی)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

نَقش (موسیقی)

از اصطلاحات تصنیف‌سازی در موسیقی قدیم ایران. عبدالقادر مراغی در جامع‌الالحان در این باره آورده است: «... و مُصَنِّف چندانک خواهد نقوش اضافت کند بر آن شاید و اگر نکند زیان ندارد...». در متن‌های قدیم نقش در معانی گوناگون به‌کار رفته است؛ هم به‌معنای نوعی تصنیف و نیز افزودن بیت اضافی بر ابیات دیگر. در جامع‌الالحان آمده است: «... و خانۀ پیشرو عبارت از آنک نقشی چند در آهنگ دیگر یا همان آهنگ سازند چنانک تلفظ ارکان غیرِ تلفظِ خانۀ اول باشد...». در کتاب حافظ و موسیقی نوشته حسینعلی ملاح، نیز دربارۀ نقش چنین آمده است: «نقش در قرن هفتم با شعر همراه بوده و در قرن ۹ هجری یک قطعۀ موسیقی بوده که در پایان «پیشرو» اجرا می‌شده و بالطبع بی‌کلام بوده ولی در صد سال اخیر مجدداً کلام به آن افزوده شده است».