نقصان اکسیژنی

نُقصان اُکسیژنی (oxygen debt)

وضعیتی فیزیولوژیک، ناشی از تمرینات شدید بدنی. در این حالت، شش‌ها نمی‌توانند همۀ اکسیژن لازم برای عضلات را فراهم کنند. به‌عبارت دیگر، شش‌ها و جریان خونی که با قلب تلمبه می‌شود، نمی‌توانند اکسیژن کافی برای تنفس هوازی عضلات را فراهم کنند. در چنین وضعیتی، عضلات برای مدتی کوتاه و به‌منظور آزاد‌کردن انرژی از طریق تنفس بی‌هوازی به تجزیۀ گلوکز ادامه می‌دهند. این تجزیۀ ناقص اسید لاکتیک تولید می‌کند که افزایش میزان آن در عضلات و خون منجر به ایجاد خستگی می‌شود. به این سبب است که دویدن سریع‌تر در دوی کوتاه در مقایسه با مسافت‌های بیشتر ممکن می‌شود. در دوی سرعت، عضلات می‌توانند تنفس بی‌هوازی کنند. با توقف حرکات عضلانی شدید، بدن اسیدلاکتیک جمع شده را، به غیر از مقدار حاصل از تجزیۀ طبیعی گلوکز در تنفس هوازی، تجزیه می‌کند و برای این کار به اکسیژن اضافی نیاز دارد. نفس‌نفس زدن بعد از تمرین نوعی مکانیسم جبران نقصان اکسیژنی است.

 

---