نویی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

نویی

ایل لر، از گروه چهاربنیچۀ ایل جاکی، از ایلات کهکیلویه، مرکب از طوایف مختلف. محل سکونت طوایف نویی در منطقه‌ای از بلاد رون و شاپور واقع بود که به نام آنان، نویی نامیده می‌شد. این محل میان شمال و مشرق بهبهان واقع است. کرسی و خان‌نشین ناحیۀ نویی قصبۀ پیلی بود. نویی‌ها در قرون ۱۲ـ۱۳ق از ایلات نیرومند کهکیلویه به‌شمار می‌آمدند و کلانتران آن بر تمام ایلات چهاربنیچه و حتی ایلات جاکی برتری و ریاست داشتند. این خوانین از تیرۀ محمودشاهی بودند. هادی‌خان نویی، در اواخر دورۀ زندیه، کلانتر ایل نویی بود. فرزندش محمدشفیع‌خان در دورۀ فتحعلی‌شاه به ریاست تمام ایلات چهاربنیچه رسید. محمدعلی‌خان و محمدباقرخان پس از او به‌ترتیب کلانتران ایل نویی شدند. محمدباقرخان در ۱۲۶۶ق بر‌ضد عباسقلی‌خان لاریجانی، حاکم بهبهان، شورید، اما پس از یک دوره جنگ و محاصره، مغلوب شد و در زندان بهبهان به‌قتل رسید. قدرت و نفوذ ایل نویی و کلانتران ایل در سال‌های ریاست آقاخان نویی زایل شد و براثر ناتوانی‌های او، بسیاری از نویی‌ها به میان ایلات دیگر رفتند. عباس‌خان نویی در آخرین سال‌های سلطنت ناصرالدین‌شاه، کلانتر باقی‌ماندگان ایل نویی بود. امروزه هیچ نشانه‌ای از وضع مستقل ایل نویی دیده نمی‌شود.