هربارت، یوهان فریدریش (۱۷۷۶ـ۱۸۴۱)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

هِرْبارْت، یوهان فِریدْریش (۱۷۷۶ـ۱۸۴۱)(Herbart, Johann Friedrich)

هِرْبارْت، يوهان فِريدْريش

فیلسوف آلمانی، مؤلف آثار فراوانی در فلسفه، روان‌شناسی، و تعلیم و تربیت. در روان‌شناسی، اعتقاد به قوای ذهنی را رد می‌کند و می‌کوشد نشان دهد که همۀ پدیده‌های روانی از فعل و انفعال مفاهیم یا تصورات اولیه منتج می‌شوند. در تعلیم و تربیت، با جذب آرای دوست سوئیسی‌اش یوهان پستالوزی[۱] تلاش کرد تا تعلیم و تربیت و روش‌های تربیتی را صورت علمی بدهد. در فلسفه، به کانت[۲] تکیه کرد و هستی‌شناسی متفاوتی پدید آورد که محورش «واقعیت متکثر» است. در مابعدالطبیعه، آنچه را «شک متعالی» حوزۀ اندیشۀ هیوم[۳] ـ کانتی می‌نامد نقطۀ عزیمتش می‌گیرد و آن را ناشی از سردرگمی لاک[۴] دربارۀ مفهوم ذات می‌داند. هربارت در اولدنبورگ[۵] به‌دنیا آمد. در ۱۷۹۴ به دانشگاه ینا[۶] رفت و شاگرد یوهان فیشته[۷]، فیلسوف آلمانی شد، ولی طولی نکشید که با او اختلاف یافت. در ۱۸۰۲ به دانشگاه گوتینگن[۸] راه یافت و همان‌جا در ۱۸۰۴ اثر تربیتی عمده‌اش پداگوژی عمومی[۹] را منتشر کرد. در ۱۸۰۹ کرسی فلسفۀ دانشگاه کونیگسبرگ[۱۰] را پذیرفت و در ۱۸۱۲ معروف‌ترین کتابش درآمدی بر فلسفه[۱۱] را انتشار داد. اثر مهم او در روان‌شناسی با عنوان روان‌شناسی به‌مثابۀ علم تجربه، مابعدالطبیعه، و ریاضیات[۱۲] منتشر شد (۱۸۲۴ـ۱۸۲۵) و دستگاه فلسفی شالودۀ روان‌شناسی خود را در کتاب مابعدالطبیعۀ عمومی شامل مبادی نو در فلسفه[۱۳] (۱۸۲۸ـ۱۸۲۹) توضیح داد.

 


  1. Johann Pestalozzi
  2. Kant
  3. Hume
  4. Locke
  5. Oldenburg
  6. Jena
  7. Johann Fichte
  8. Göttingen
  9. General Pedogogy
  10. Königsberg
  11. An Introduction to Philosophy
  12. Psychology as a Science of Experience, Metaphysics, and Mathematics
  13. General Metaphysics including New Beginnings in Philosophy